Αρχαία Κήρινθος...(Κήρινθος πολείδιον ἐπὶ τῇ θαλάττῃ: ἐγγὺς δὲ Βούδορος ποταμὸς)

Το φυσικό Λιμάνι της Αρχ. Κηρίνθου 5.000 χρόνια πρίν

Αρχ. Μυκηναική Κήρινθος (αναπαράσταση απο το βιβλίο ο Κηρέας της Εύβοιας του Αλ.Καλέμη)

 Η Κήρινθος ιδρυμένη από τον Κόθο, αδελφό του Ίωνα, υποδηλώνει πρώιμη εγκατάσταση Ιώνων στον τόπο από τους προϊστορικούς ήδη χρόνους. Η μυθολογική παράδοση του αργοναύτη Κάνθου από την «έφαλο», κατά τον Όμηρο, Κήρινθο, που περιπλανήθηκε και πέθανε στις ακτές της Λιβύης, φανερώνει τη συμμετοχή της Κηρίνθου στον ευβοϊκό αποικισμό και μάλιστα σε περιοχές, για τις οποίες δεν έχουν σωθεί πληροφορίες.

Η Αρχαία Κήρινθος σήμερα

Η Κήρινθος πρέπει να έπαιξε σημαντικό ρόλο στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στην Εύβοια, αφού εκεί σημειώνεται η εξέγερση των «κακών», κατά το χαρακτηρισμό του αριστοκράτη ποιητή Θέογνη, οι οποίοι και κυρίευσαν την πόλη, οδηγώντας τη στην ιστορική αφάνεια.
«…Αλίμονο στην ανημποριά μας. Χάθηκε η Κήρινθος, και του Ληλάντου τα καλά αμπέλια καταστράφηκαν. Στην εξορία ζούνε οι καλοί και οι κακοί την πόλη διαφεντεύουν. Μακάρι να εξαφάνιζε ο Δίας τη γενιά των Κυψελιδών…».
πηγη
Μια αλλη εκδοχή (δες παρακάτω) του ποιηματος θελει την καταστροφή της Κηρίνθου απο τον τυραννο της Κορινθου Περιανδρο (γιό του Κυψελου)  που εξεστρατευσε εναντιον της Ιστιαιας τον 6ο αιωνα. 

Η αρχαια Κηρινθος ονοματιζεται στον κατάλογο πλοιων του Ομήρου.  Η πόλη ήταν γνωστή στον Πτολεμαίο και τον Στράβωνα, αν και τοτε είχε χάσει την σημασια της αφου  νωρίς εχασε την ανεξαρτησία της στην Ιστιαια.  Η ακρόπολη της πέφτει απότομα στη θάλασσα σε ένα γκρεμό 30 μέτρων. Το τείχος στην  Βορεια πλευρά (προς το ποταμι) είναι απο ακανόνιστους πολυγωνικους ογκους πιθανώς ανήκει στην πολη του 6ου π.χ. αιώνα, η καταστροφή της οποίας συμφωνα με το Θέογνι  αποδόθηκε στην δυναστεια των Κυψελιδων (6ος αιωνας). Το τείχος από την Νότια πλευρά της αρχαίας Κηρίνθου είναι διπλής όψης απο τραπεζοειδεις ογκους διτετεγμενους  σε επιπεδα  και περιεχει και ένα τετράγωνο πύργο. Τα τμήματα αυτά (νοτιο τείχος) είναι πιθανόν  της ελληνιστική περιοδου. Ο Pernier ανέφερει οτι στα ερείπια  υπαρχει ένα μεγάλο ορθογώνιο κτίριο στη κορυφη  του λοφου, και άλλα κτίρια απο ακατέργαστους ασβεστολιθικούς ογκους, κατά μήκος των δρόμων που καθορίζονται σύμφωνα με την κύρια σημεία της πυξίδας. Δεν έχουν αναφερθεί ευρήματα από τη Ρωμαϊκή περίοδο.
Princeton


Η ΚΗΡΙΝΘΟΣ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙς 7 ΕΥΒΟΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΠΟΥ ΣΥΜΕΤΤΕΙΧΑΝ ΣΤΗΝ ΤΡΩΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ
"οἳ δ᾽ Εὔβοιαν ἔχον μένεα πνείοντες Ἄβαντες
Χαλκίδα τ᾽ Εἰρέτριάν τε πολυστάφυλόν θ᾽ Ἱστίαιαν
Κήρινθόν τ᾽ ἔφαλον Δίου τ᾽ αἰπὺ πτολίεθρον,
οἵ τε Κάρυστον ἔχον ἠδ᾽ οἳ Στύρα ναιετάασκον,
540τῶν αὖθ᾽ ἡγεμόνευ᾽ Ἐλεφήνωρ ὄζος Ἄρηος
Χαλκωδοντιάδης μεγαθύμων ἀρχὸς Ἀβάντων.
τῷ δ᾽ ἅμ᾽ Ἄβαντες ἕποντο θοοὶ ὄπιθεν κομόωντες
αἰχμηταὶ μεμαῶτες ὀρεκτῇσιν μελίῃσι
θώρηκας ῥήξειν δηΐων ἀμφὶ στήθεσσι:
545τῷ δ᾽ ἅμα τεσσαράκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο." (Ομήρου Ιλιάδα 2.511)

" ταῦτά τε δὴ τὰ χωρία περὶ τὴν Ἱστίαιάν ἐστι καὶ ἔτι Κήρινθος πολείδιον ἐπὶ τῇ θαλάττῃ: ἐγγὺς δὲ Βούδορος ποταμὸς ὁμώνυμος τῷ κατὰ τὴν Σαλαμῖνα ὄρει τῷ πρὸς τῇ Ἀττικῇ." Στράβων

Πηγη