Κλάους Νιντερλάντερ - διευθυντής της Cooperatives Europe (Συνεταιρισμοί Ευρώπης).
Οι απόψεις του έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα καθώς είναι διευθυντής της Cooperatives Europe (Συνεταιρισμοί Ευρώπης), οργάνωσης η οποία συσπειρώνει 90 συνεταιριστικές ομοσπονδίες και ενώσεις από 32 ευρωπαϊκές χώρες, που εκπροσωπούν 123 εκατομμύρια πολίτες-μέλη 160.000 συνεταιρισμών και απασχολούν 5,4 εκατ. εργαζόμενους.
Ο Κλάους Νιντερλάντερ μίλησε στην «Εφ.Συν.» –στο πλαίσιο του 1ου Ευρωπαϊκού Φόρουμ Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας που διοργάνωσε την περασμένη εβδομάδα η ομάδα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στο Ευρωκοινοβούλιο– για τις νέες προκλήσεις που αντιμετωπίζει το συνεταιριστικό κίνημα και τον ρόλο του ως καταλύτη για την αλλαγή των κυρίαρχων οικονομικών σχέσεων.
⚫ Αναφέρεστε στους συνεταιρισμούς ως βασικό κρίκο στη διαμόρφωση μιας συμμετοχικής οικονομίας.
Η μεγάλη πρόκληση των συνεταιρισμών σήμερα είναι ότι πρέπει να επανεφεύρουν εαυτόν ως κινήματα βάσης (δηλαδή από τα κάτω προς τα πάνω), που έχουν μια απόλυτα δημοκρατική διοίκηση και εγγυώνται τη συλλογική ιδιοκτησία. Η στροφή που πρέπει να κάνουμε είναι να δημιουργήσουμε μια συμμετοχική οικονομία, μια «οικονομία του μοιράσματος», και γι’ αυτό απαιτείται κοινή ιδιοκτησία και δημοκρατική διαχείριση, πράγματα για τα οποία σπάνια ακούμε στον Δημόσιο διάλογο.
Από την άλλη, είναι αλήθεια πως ο όρος συνεταιρισμός σε κάποιες χώρες νοείται αρνητικά, σαν κάτι παλαιό που δεν αξίζει να προωθηθεί, και ίσως πράγματι να πρέπει να υιοθετήσουμε άλλους όρους. Γιατί αυτό για το οποίο στην ουσία μιλάμε είναι για επιχειρήσεις συμμετοχικής συλλογικής ιδιοκτησίας και διαχείρισης.
Αυτό είναι στην πραγματικότητα σήμερα οι συνεταιρισμοί, που αποτελούν κομμάτι της συμμετοχικής οικονομίας, μιας μορφής δημοκρατικής διακυβέρνησης μέσα από την οποία μπορεί να μεταφερθεί η εξουσία από τους λίγους στους πολλούς.
Ακόμη και σήμερα, σε πολλές χώρες της Ευρώπης, η οικονομία αποτελεί ιδιοκτησία λίγων οικογενειών. Και αυτό δεν είναι διόλου δημοκρατικό, παρότι υποτίθεται ότι είμαστε πολιτικά δημοκρατικές κοινωνίες.
⚫ Πώς έχει επηρεάσει η κρίση τα συνεταιριστικά εγχειρήματα;
Δεν μπορείς να ξεφύγεις από ένα σύστημα που τελεί υπό κρίση, αλλά σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε πως οι συνεταιρισμοί με την κρίση άντεξαν και πολλοί δυνάμωσαν: κατάφεραν να διατηρήσουν την απασχόληση, συνέπραξαν περισσότερο για να αντέξουν και κάποιοι αναπτύχθηκαν πολύ αυτά τα δύσκολα χρόνια, όπως έγινε με τις συνεταιριστικές τράπεζες που πολλαπλασίασαν τους πελάτες τους ή, όπως συνέβη στην Ισπανία, όπου αυξήθηκαν σημαντικά οι θέσεις απασχόλησης στον συνεταιριστικό τομέα.
Εχει υπάρξει ένας μεγάλος αριθμός συνεταιρισμών που ιδρύθηκαν μετά το 2000 (γιατί η κρίση δεν άρχισε με την εκδήλωσή της το 2007-2008, είχε ήδη ξεκινήσει από τα τέλη του 1990) και σε πολλές χώρες ένα 30%-40% των φορέων που υπάρχουν σήμερα ιδρύθηκαν μετά το 2000.
Μιλάμε για μια νέα γενιά μικρών τοπικών συνεταιρισμών, που, ωστόσο, σε κάποιους τομείς όπως η ενέργεια, κατάφεραν να συστήσουν μια Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνεταιρισμών Ανανεώσιμης Ενέργειας, που περιλαμβάνει 2.500 συνεταιρισμούς σε όλη την Ευρώπη.
Παρ’ όλη την ανάπτυξη του συνεταιριστικού τομέα, το πρόβλημα είναι πως είναι πολύ κατακερματισμένος, υπάρχουν πάρα πολλές μικρές πρωτοβουλίες, έτσι που είναι δύσκολο να τις φέρεις σε επαφή, να τις ενώσεις, να δημιουργήσεις συνέργειες και, το κυριότερο, να δημιουργηθεί η κρίσιμη μάζα που απαιτείται ώστε να μπορούν να επηρεάσουν τα κέντρα λήψης αποφάσεων.
⚫ Μπορεί το συνεταιριστικό κίνημα να αποτελέσει βιώσιμη απάντηση στη λιτότητα;
Οι συνεταιρισμοί είναι μια αναγκαία εναλλακτική λύση απέναντι στις πολιτικές λιτότητας.
Η λιτότητα είναι η χειρότερη απάντηση στην κρίση γιατί τη βαθαίνει. Αυτό που χρειάζεσαι δεν είναι ακόμη μεγαλύτερη συρρίκνωση, αλλά, αντίθετα, να ενώσεις και να κινητοποιήσεις τους πόρους που ακόμη διαθέτεις για να τους επενδύσεις.
Στην κρίση χρειάζεται να επενδύσεις για να αναπτυχθείς και όχι απλά να αποπληρώνεις χρέη. Και αυτό είναι κάτι που κάνουν πάντα οι συνεταιρισμοί: καθένας βάζει κάτι από τα λίγα που διαθέτει και συνενώνει δυνάμεις, γιατί μόνος του δεν μπορεί να επιβιώσει, κάνοντας ό,τι έκανε στο παρελθόν.
Αντίθετα, μέσα από αυτό το συλλογικό σχήμα, όχι μόνο επιβιώνουν όλοι μαζί, αλλά μπορεί να προχωρήσουν και να εξελιχθούν.
Αυτό ακριβώς είναι το στοιχείο πάνω στο οποίο βασίζεται και για το οποίο χρειάζεται ένας συνεταιρισμός, ώστε να γίνει πραγματικότητα μια νέα αντίληψη για μια οικονομία που να στηρίζεται στη συνεργασία και από την οποία όλοι μπορεί να κερδίσουν και όλοι μπορεί να αναπτύξουν τα ταλέντα τους.
⚫ Εχετε μιλήσει για τη δυναμική που θα μπορούσαν να αποκτήσουν στην Ελλάδα οι συνεταιρισμοί, αναφέροντας μάλιστα ως παράδειγμα, αντί να ιδιωτικοποιηθεί η δημόσια περιουσία, να παραχωρηθεί σε συνεταιρισμούς πολιτών που θα την διαχειριστούν δημοκρατικά.
Είναι σαφές ότι υπάρχει άμεσος ρόλος για τους συνεταιρισμούς στην Ελλάδα, όπου τμήμα της ελληνικής οικονομίας πωλείται στον ιδιωτικό τομέα σε ευτελείς τιμές.
Αντί να πουληθούν δημόσιες επιχειρήσεις έναντι ελάχιστου τιμήματος σε εξωτερικούς επενδυτές που θα επιδιώξουν μόνο το κέρδος (το οποίο, μάλιστα, συχνά θα μεταφέρουν στα νησιά Καϊμάν) γιατί να μην ιδρυθούν συνεταιρισμοί οι οποίοι θα ανήκουν στους ίδιους τους πολίτες, στους ανθρώπους που ήδη δουλεύουν σε αυτές τις δημόσιες επιχειρήσεις ή που δέχονται τις υπηρεσίες τους, έτσι ώστε αυτοί, μόνοι τους ή σε σύμπραξη μεταξύ τους, να λειτουργήσουν αυτούς τους τομείς της οικονομίας προς όφελος όλων;
Η ιδιωτικοποίηση της δημόσιας περιουσίας και των κοινών αγαθών απλά μεταφέρει την ιδιοκτησία στα χέρια των λίγων, των πλούσιων αντί εκείνων που πραγματικά παράγουν.
⚫ Μια τέτοια εναλλακτική λύση έρχεται σε αντίθεση με τις πολιτικές που έχουν επιβάλει οι Βρυξέλλες καθώς απαιτούν την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας, κάτι που καθιστά απίθανη την εκχώρησή της σε συνεταιρισμούς.
Αυτό ακριβώς λέω: ότι αυτή η λογική είναι τελείως λαθεμένη και δεν μπορεί να λειτουργήσει. Με αυτές τις ιδιωτικοποιήσεις δεν αφήνεις τίποτα στην χώρα σου.
Οχι μόνο πουλάς την περιουσία σου σε ένα ιδιώτη ή και ξένο επενδυτή, αλλά δεν σου μένει τίποτα και δεν έχεις ουσιαστική ανταπόδοση.
Από την άλλη, αν δώσεις αυτή την περιουσία σε έναν συνεταιρισμό μπορεί να μην έχεις άμεσα κέρδη, αλλά θα έχεις ανθρώπους που θα εργάζονται, θα πληρώνουν φόρους, οι φόροι θα εισπράττονται από την κυβέρνηση, αυτή θα αποκομίζει έσοδα, θα υπάρχει ανάπτυξη και μέσω αυτής η κυβέρνηση θα μπορεί να αντεπεξέλθει και να αποπληρώσει τα χρέη της.
Φυσικά αυτό γίνεται μακροπρόθεσμα, όχι βραχυπρόθεσμα.
Αλλά αυτή είναι μία πολιτική και ιδεολογική συζήτηση. Και είναι φανερό πως, αν αναζητάς βραχυπρόθεσμα οικονομικά οφέλη, ξέχνα τους συνεταιρισμούς.
Αν, ωστόσο, σκέφτεσαι τον λαό σου και την πατρίδα σου, τότε αξίζει να τους εμπλέξεις σε μια τέτοια διαδικασία που οδηγεί σε ανάπτυξη και στην αναγέννηση του κράτους. Και με αυτόν τον τρόπο βοηθάς και την Ευρώπη πολύ καλύτερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Tα σχόλια οσο το δυνατόν φιλτράρονται ως προς το ύφος και το ήθος τους.
Kάθε υβριστικό ,προσβλητικό ή άσχετο με το θέμα της ανάρτησης σχόλιο θα διαγράφεται .
Εγκρίνονται μόνο τα μηνύματα στα οποία εκφράζονται υγιείς απόψεις.
Ο κάθε σχολιαστής υπογράφει ηλεκτρονικά το σχόλιο του και είναι υπεύθυνος έναντι των νόμων.
Το ΜΑΝΤΟΥΔΙ NEWS δεν ενστερνίζεται και δεν φέρει καμία ευθύνη για όσα γράφουν οι αναγνώστες στα σχόλια τους.