Τελειώνει το αποτυχημένο μοντέλο του "Καλλικράτη"με ριζικές αλλαγές στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

 Η καθιέρωση του συστήματος απλής αναλογικής στην εκλογή των αιρετών, η θεσμοθέτηση τοπικών δημοψηφισμάτων και λαϊκών συνελεύσεων, η εισαγωγή ανώτατου ορίου στις θητείες δημάρχων και περιφερειαρχών (εξετάζεται το όριο αυτό να διαμορφωθεί στις δύο συνεχόμενες θητείες), καθώς και η ανάκληση της ανάδειξης ενός αιρετού, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, εφόσον συντρέχουν ειδικοί λόγοι.

 Άλλες τομές είναι η απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών, μέσα από την κωδικοποίηση της νομοθεσίας, η κατάρτιση νέου Κώδικα Αυτοδιοικητικών Υπαλλήλων, η αξιολόγηση του ανθρώπινου δυναμικού και η βελτίωση των ικανοτήτων του. Σε επίπεδο εποπτείας σχεδιάζεται η ενεργοποίηση του εσωτερικού Ελεγκτή Νομιμότητας -ένας υφιστάμενος θεσμός, ο οποίος όμως δεν λειτούργησε ποτέ- αλλά και η συλλογικοποίηση των οργάνων που θα αναλάβουν τον έλεγχο των πράξεων στους ΟΤΑ, ώστε αυτός να μην εξασκείται από μονοπρόσωπα όργανα.
Οι θεσμικές αλλαγές στην Τοπική Αυτοδιοίηση έχουν τριετή ορίζοντα (2016- 2018) εφαρμογής. Πρόεδρος της πολυμελούς Επιτροπής, που καταρτίζει τις μεταρρυθμίσεις, είναι ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών, Κώστας Πουλάκης.
Έως το τέλος του έτους η Επιτροπή θα παραδώσει την εισήγησή της στον κ. Κουρουμπλή και αμέσως μετά το πρόγραμμα για την αναβάθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα εκλάβει μορφή σχεδίου νόμου για να καταλήξει στη Βουλή. Σημειώνεται ότι στην Επιτροπή συμμετέχουν προσωπικότητες από όλα τα επιστημονικά και πολιτικά πεδία, με εξειδικευμένες γνώσεις και αναγνωρισμένη πορεία στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Στο πλαίσιο της «επαναθεσμοποίησης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης», όπως είναι ο ακριβής όρος των κυοφορούμενων αλλαγών στη διάλεκτο των επιτελικών στελεχών του αρμόδιου υπουργείου Εσωτερικών, προωθείται, ήδη, η αντικατάσταση του «Καλλικράτη» από ένα νέο νομοθέτημα, χωρίς ωστόσο να υπάρξουν σημαντικές αλλαγές στην υφιστάμενη «χωροταξία» των δήμων. Βασικό γνώρισμα των επιδιωκόμενων αλλαγών είναι η διαμόρφωση «διακριτών μοντέλων ΟΤΑ, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους» (νησιωτικές, ορεινές, αγροτικές και αστικές περιοχές).
Εσωτερική δημοκρατία – Λογοδοσία
Ιδιαίτερη σημασία αποδίδει το υπουργείο Εσωτερικών στη θέσπιση μορφών άμεσης δημοκρατίας, στη συμμετοχή και στον κοινωνικό έλεγχο. Έτσι, σχεδιάζει την αναβάθμιση του ρόλου των τοπικών συνελεύσεων, την καθιέρωση και την ενδυνάμωση των τοπικών δημοψηφισμάτων και την εισαγωγή ειδικών συμβουλίων για τα μεγάλα θέματα της κάθε περιοχής. Το δημοτικό ή περιφερειακό συμβούλιο θα είναι υποχρεωμένο να συζητά ένα θέμα, όταν το ζητά συγκεκριμένος αριθμός δημοτών.
Στο ίδιο πλαίσιο θα θεσπισθούν διερευνητικές επιτροπές (Commission of Enquiry) για την υλοποίηση μεγάλων τοπικών έργων και επενδύσεων (π.χ. Mall). Σκοπός των επιτροπών η άρτια τεχνική ενημέρωση των δημοτών. Η διαβούλευση θα μπορεί να καταλήγει και στην απόφαση διεξαγωγής δημοψηφίσματος. Επίσης ενεργοποιούνται και πάλι οι σχολικές επιτροπές, οποίες τις τελευταίες δεκαετίες είχαν υποπέσει στην αδράνεια και τη γραφειοκρατία.
Ανακλητότητα αιρετών
Σύμφωνα με τις εισηγήσεις του γενικού γραμματέα του υπουργείου Εσωτερικών, Κώστα Πουλάκη, «θεσπίζονται διαδικασίες πραγματικής δημόσιας λογοδοσίας και κοινωνικού ελέγχου, με υποχρεωτικό για τους αιρετούς χαρακτήρα και με συγκεκριμένες, υπό προϋποθέσεις, συνέπειες και εξετάζεται το ενδεχόμενο της ανακλητότητας των αιρετών, υπό συγκεκριμένες (αυστηρές) προϋποθέσεις».