Τι δεν καταλαβαίνεις ακριβώς?

ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ LIGHT, ME 2% ΛΙΠΑΡΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΤΟΞΙΚΌΤΗΤΑ...

Καθώς ο πόλεμος και η πανδημία ανέδειξαν την ευθραυστότητα των αλυσίδων εφοδιασμού, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους επιδιώκουν ένα νέο είδος παγκόσμιου εμπορίου, που περιορίζει το εμπόριο σε έναν κύκλο "αξιόπιστων εθνών". 

Οι θαυμαστές αυτής της πολιτικής την αποκαλούν "συσσώρευση φίλων" ή "Παγκοσμιοποίηση Light".

Η νέα στρατηγική είναι μια απόκλιση από την οικονομική παγκοσμιοποίηση των τελευταίων δεκαετιών, όταν οι επιχειρήσεις αγόραζαν και κατασκεύαζαν προϊόντα όπου το κόστος ήταν χαμηλό και οι πολιτικές ελεύθερων συναλλαγών έκαναν τη μεταφορά αγαθών σε όλο τον κόσμο φθηνότερη και ταχύτερη.

Τώρα, αξιωματούχοι των ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους στην Ευρώπη, την Ασία και τον Ειρηνικό προωθούν και χρηματοδοτούν νέα κανάλια παραγωγής και εμπορίας για βασικά αγαθά που διατρέχουν "φιλικά έθνη'. Εταιρείες όπως η Samsung Electronics Co. και η Gap Inc. αξιοποιούν αυτήν την τάση. Έρχεται μετά από μια σειρά διαταραχών, συμπεριλαμβανομένης της πανδημίας Covid-19 , της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και ενός εμπορικού πολέμου μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας .

Οι υποστηρικτές του "φιλικού υποστηρίγματος" το βλέπουν ως μια ευκαιρία να ανανεώσουν τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού για να μειώσουν την εξάρτησή τους από χώρες με αυταρχικές κυβερνήσεις και μη εμπορικές οικονομίες, δηλαδή την Κίνα και τη Ρωσία. Λένε ότι αυτό είναι ένας συμβιβασμός μεταξύ της πλήρους παγκοσμιοποίησης και του απομονωτισμού, και μεταξύ της υπεράκτιας και της εγχώριας παραγωγής.

«Η ευνοϊκή υποστήριξη της «φιλικής στήριξης» των αλυσίδων εφοδιασμού σε μεγάλο αριθμό αξιόπιστων χωρών—ώστε να μπορούμε να συνεχίσουμε να επεκτείνουμε με ασφάλεια την πρόσβαση στην αγορά—θα μειώσει τους κινδύνους για την οικονομία μας, καθώς και για τους έμπιστους εμπορικούς μας εταίρους», δήλωσε η υπουργός Οικονομικών Janet Yellen σε μια ομιλία του Απριλίου. Τέτοιες ρυθμίσεις, είπε, θα επιτρέψουν στις ΗΠΑ να εμβαθύνουν τους δεσμούς τους με μια ομάδα χωρών που μοιράζονται «ένα σύνολο κανόνων και αξιών για το πώς να λειτουργούν στην παγκόσμια οικονομία».

Γίνονται ήδη προσπάθειες σε βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένων των ημιαγωγών και των μετάλλων σπάνιων γαιών, που αποτελούν κρίσιμο στοιχείο για τα ηλεκτρικά οχήματα και τους πυραύλους. Οι ιδιωτικές εταιρείες εντάσσονται επίσης στη μάχη, κινούνται για να αυξήσουν την παραγωγή σε χώρες που θεωρούν ότι φέρουν σχετικά χαμηλό πολιτικό και υλικοτεχνικό κίνδυνο.

Η αναδυόμενη αυτή τάση ανησυχεί όμως ορισμένους οικονομολόγους που ανησυχούν ότι θα μπορούσε να βλάψει τόσο τα πλούσια όσο και τα φτωχά έθνη των οποίων οι οικονομίες απολάμβαναν τα κάποια οφέλη ενός πιο ανοιχτού, παγκόσμιου συστήματος εμπορίου τις τελευταίες δεκαετίες, σωρεύοντας ως αντίτιμο χρέη και ανισότητες. 

«Ένα σενάριο είναι όπου έχουμε διχαστεί σε δυο μπλοκ που δεν συναλλάσσονται πολύ μεταξύ τους, που είναι σε διαφορετικά πρότυπα», λέει ο Pierre-Olivier Gourinchas, επικεφαλής οικονομολόγος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. 

«Αυτό θα ήταν καταστροφή για την παγκόσμια οικονομία».
Ορισμένοι σκεπτικιστές του ελεύθερου εμπορίου λένε ότι το "friend-shoring" είναι απλώς ένας όρος για να συγκαλύψει περισσότερα offshoring, αντί να επιταχύνει την εγχώρια παραγωγή που θα διασφάλιζε καλύτερα τις αλυσίδες εφοδιασμού και θα δημιουργούσε θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ, όπως ήταν η συνταγή της άλλης, εξ ίσου καταστροφικής πολιτικής της ακροδεξιάς του Τραμπ.
Η μετατόπιση της παραγωγής μακριά από την Κίνα θα μπορούσε επίσης να αυξήσει τον πληθωρισμό , λένε οι οικονομολόγοι.
Οι εντάσεις με την Κίνα τα τελευταία χρόνια έχουν ενθαρρύνει τις κυβερνήσεις και τις εταιρείες να επιδιώξουν τη "διαφοροποίηση" του μοντέλου outsourcing που ακολουθούσαν μέχρι τώρα μακριά από αυτήν τη χώρα. 

Η πανδημία Covid-19 εξέθεσε την ευθραυστότητα των γραμμών εφοδιασμού, επιταχύνοντας την τάση. Ο επείγων χαρακτήρας των δηλώσεων αυτών αξιωματούχων της Ουάσινγκτον έχει αυξηθεί μόνο με τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο οποίος έχει προκαλέσει προβλήματα στις εξαγωγές ενέργειας και προϊόντων διατροφής και κύματα κυρώσεων κατά της Μόσχας που διακόπτουν τις παγκόσμιες ροές χρημάτων και αγαθών, και που καταλήγουν να τις πληρώνουν όσοι επέβαλαν τις κυρώσεις.

«Μπορεί να έχετε ακούσει ανθρώπους να λένε ότι οι χώρες που συναλλάσσονται μεταξύ τους δεν μπαίνουν σε πόλεμο μεταξύ τους. Τους τελευταίους δύο μήνες, είδαμε ότι αυτό δεν είναι απαραίτητα αλήθεια», είπε η Εμπορική Αντιπρόσωπος των ΗΠΑ Κάθριν Τάι σε ομιλία του τον Απρίλιο.
Είπε ότι είναι απαραίτητο να διαφοροποιηθούν οι πηγές εφοδιασμού για βασικά αγαθά «για να βεβαιωθούμε ότι την επόμενη φορά που θα υπάρξει κρίση, δεν θα έχουμε τον πανικό και την αίσθηση της απόγνωσης».
Για να μειώσουν την εξάρτησή τους από την Κίνα για κρίσιμα ορυκτά που χρειάζονται για την τροφοδοσία ειδών όπως ηλεκτρικά οχήματα και όπλα, οι ΗΠΑ και η Αυστραλία συνεργάζονται για την κατασκευή εγκαταστάσεων εξόρυξης και επεξεργασίας σπάνιων γαιών που βρίσκονται και στις δύο χώρες. 

Η Κίνα εξορυσσει, επί του παρόντος το 60% του λιθίου και το 80% του κοβαλτίου στον κόσμο, δύο βασικές εισροές ορυκτών απαραιτητα για τις μπαταρίες υψηλής χωρητικότητας, σύμφωνα με έκθεση της αλυσίδας εφοδιασμού του Λευκού Οίκου τον Απρίλιο του 2022.
Μετά από συνάντηση με Αυστραλούς αξιωματούχους και στελέχη εταιρειών στην Ουάσιγκτον πρόσφατα, η υπουργός Εμπορίου Τζίνα Ραϊμόντο είπε ότι οι ΗΠΑ έχουν δεσμευτεί να παρέχουν την απαραίτητη χρηματοδότηση και ρυθμιστική υποστήριξη για να υποκατασταθουν κάποιες προμηθειες από την Κίνα με Αυστραλιανές.

«Οι γεωστρατηγικές συνθήκες έχουν αλλάξει και γι' αυτό σκεφτόμαστε πράγματα που ίσως πριν από μερικά χρόνια δεν σκεφτόμασταν», δήλωσε ο Άρθουρ Σινοδινός, πρεσβευτής της Αυστραλίας στις ΗΠΑ.
(Αυτό σημαίνει ΑUKUS σε διπλωματική γλώσσα)
Στις διατλαντικές εμπορικές συζητήσεις, οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζουν το συντονισμό των σχεδίων τους να δαπανήσουν δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια για να βοηθήσουν εταιρείες όπως η Intel Corp. να δημιουργήσουν εργοστάσια για προηγμένους ημιαγωγούς.

 Το 2021, το 92% της παγκόσμιας προσφοράς προηγμένων ημιαγωγών προερχόταν από μία εταιρεία, την Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. , σύμφωνα με την έκθεση του Λευκού Οίκου.
Ορισμένες επιχειρήσεις είναι μπροστά από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής όσον αφορά τις πρακτικές τους για την "υποστήριξη φίλων".

Οι εταιρείες ένδυσης τα τελευταία χρόνια έπρεπε να αντιμετωπίσουν τις πολιτικές των ΗΠΑ που περιορίζουν τα βαμβακερά προϊόντα από την περιοχή Xinjiang της Κίνας που τώρα λένε ότι συνδέονται με καταναγκαστική εργασία. Στη συνέχεια ήρθε η συμφόρηση που προκλήθηκε από την πανδημία που είχε ως αποτέλεσμα την εκτόξευση του χρόνου και του κόστους αποστολής από την Ασία.

Οι αγαπημένοι προορισμοί των επιχειρήσεων ένδυσης είναι τώρα οι χώρες της Κεντρικής Αμερικής όπως η Ονδούρα, η Γουατεμάλα και το Ελ Σαλβαδόρ. Η Gap διπλασιάζει το μερίδιο της περιοχής στην παγκόσμια παραγωγή της στο 10% εντός του επόμενου έτους και τελικά θέλει να το αυξήσει στο 25%, σύμφωνα με στελέχη του κλάδου.

Ενώ η ποιότητα των υφασμάτων και η διαθεσιμότητα εργατικού δυναμικού στην περιοχή εξακολουθούν να υστερούν σε σχέση με εκείνες της Κίνας, οι εταιρείες επωφελούνται από την εγγύτητα με τους Αμερικανούς καταναλωτές, καθώς και από τους χαμηλότερους δασμολογικούς συντελεστές βάσει μιας συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών των ΗΠΑ.

 Η κυβέρνηση Μπάιντεν ξοδεύει επίσης δισεκατομμύρια δολάρια για την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας και την προσέλκυση επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα στην περιοχή, ένα βήμα που οι αξιωματούχοι ελπίζουν ότι θα συμβάλει στη μείωση της μετανάστευσης στις ΗΠΑ

Τι σημαίνουν όλα αυτά για μας?

Κατ' αρχάς να αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε ότι μετά το τρέχον δεύτερο κύμα κρίσης στις εφοδιαστικές αλυσίδες/logistics, που επικεντρώνεται στο λιμάνι την Σανγκάη,ακολουθεί και τρίτο.

 Αυτό θα έχει αρκετά μεγάλη διάρκεια μέχρι να αναδιοργανωθούν τελείως τα δικτυα παραγωγής και διανομής του νέου διπολικού κόσμου. Όπερ οι τιμές στα πάντα θα παραμείνουν στα ύψη και ο πληθωρισμός να τρώει τον παρά για πολύ μεγαλύτερη διάρκεια απ' όση υπολογίζουν τα ζαβά τύπου Άδωνι ή Στουρνάρα.

Κατά δεύτερο, να αναμένουμε ισχυρές πιέσεις στο να "ξηλωθεί" κάθε τι κινέζικο. Η COSCO στον Πειραιά και ο Σαββίδης από τον ΟΛΘ, πρωτίστως. Το προφίλ του νέου πρέσβυ των ΗΠΑ δεν συνηγορεί στο να μπορεί να κάνει κάτι περισσότερο. Τα σοβαρά τα πρόκανε ο προηγούμενος...

Κατά τρίτο, την ανάγκη να πρέπει να "ξαναδούμε" τον ρόλο μας στον νέο παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας με μεγαλύτερη έμφαση στην ενδογενή ανάπτυξη και την αυτάρκεια (κυρίως στον τομέα τροφίμων και ενέργειας). 

Η κατάρρευση του μοντέλου Παγκοσμιοποίηση ver1.0 συνοδεύεται και από την αντίστοιχη κατάρρευση της μακράς εποχής Σημίτη, από το 96 μέχρι το 15 και πάλι τώρα, που "μετέφρασε" και εφάρμοσε εδώ τα τότε διεθνή trends ala Grec, προς ένα μοντέλο οικονομίας πολύ εύθραυστο, στηριγμένο κυρίως σε εσωστρεφεις υπηρεσίες και σχεδον καθόλου (3% του ΑΕΠ) πρωτογενή παραγωγή και κάτω από το 12% μεταποίηση, πανω σε ενα σύστημα δημοσίου δανεισμού για να καλύπτονται τα τοξικά παράγωγα των τραπεζών. Συνταγή πλέον και για νέες, χειρότερες χρεοκοπίες.

Και τέλος στην αναζήτηση του νέου μας διεθνή ρόλου, όχι σαν του υποτακτικού/δεδομένου, όπως το επιχειρεί η κυβερνηση Μητσοτάκη μπας και αποκτήσει διεθνή ερείσματα, αλλά ως κρίκου ανάμεσα στους δυο κόσμους. Κρίκο από την εξωτερική πολιτική προαγωγής των 4Δ του Κοτζιά, κόμβου παραγωγής υψηλής προστιθέμενης αξίας, κόμβου μεταφοράς πρώτων υλών και ενέργειας και ως συνδέσμου και των δυο χρηματοοικονομικών συστημάτων που συνοδεύουν αυτόν τον διπολισμό. Της ζώνης του δολαρίου/ευρώ και του ψηφιακού αντι-δολαρίου, του άλλου κόσμου.

Σε μπελάδες σας βάζω ε?
Δεν φταίω εγώ που πρέπει να βάλουμε τώρα επιτακτικά το κεφάλι μας κάτω να σκεφτεί λύσεις επιβίωσης, μιας και θα ξεβολευτούν πάρα πολλοί. Τα λιπαρά light φταίνε...
Τι δεν καταλαβαίνεις ακριβώς?

Γιάνννης Χατζηχρήστος