Ο "ΕΛΥΜΝΙΟΣ" για την ποιητική συλλογή του Γ.Καρατζούδη

 

"ΔΡΑΠΕΤΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΟΚΟΛΟ" - Κριτική του Ελύμνιου (Δημήτρη Αποστόλου)

Γιάννης Καρατζούδης

(Αρχιτέκτονας Μηχανικός - ποιητής - στιχουργός

Υποψ. Περιφερ. Συμβούλου της παράταξης  "Η Στερεά στο επίκεντρο",  με επικεφαλής τον Απόστολο Γκλέτσο)

 

Τελικά, ναι, έτσι ξαφνικά,  πήρα απόφαση, μέρες τώρα τα είχα στο νου μου.

Με βασάνιζε, δεν έβρισκα το κουράγιο. Πάντα τα θάρρετα είναι περιορισμένα, όταν θέλεις να σε κρίνουν άνθρωποι που έχουν γνώση. Βρίσκω τον αριθμό τηλεφώνου,

τον σχηματίζω, το νούμερο χτυπά, παίρνω βαθιά ανάσα, ακούω  ναιιιι ……

 

-Καλημέρα, Ελύμνιε, είμαι ο Γιάννης Καρατζούδης, έχω εκδώσει μια ποιητική συλλογή και θα ήθελα να σου φέρω ένα αντίγραφο να το διαβάσεις .

-Ναι, εντάξει, Γιάννη να μου φέρεις.

 

Παίρνω αμέσως ένα βιβλίο του κάνω μια αφιέρωση και φεύγω για το σπίτι του, γιατί ξέρω ότι αν δεν πάω αμέσως, θα ψάχνω λόγους για αναβολές. Χτυπώ την

πόρτα, μου ανοίγει ο Γιώργος, γαμπρός του, καλλιτέχνης και αυτός….

 

-Θέλω τον Δημήτρη

-ναι, μέσα είναι, πέρασε.

 

Είχα καιρό να τον δω, σ’ ένα δωμάτιο στην είσοδο του ισογείου, πίσω από ένα γραφείο. Μόλις με βλέπει σηκώνεται, μια ψηλή αδύνατη μορφή με άσπρο μαλλί και

με γλυκιά παράξενη φωνή συρτή μπάσα.

 

- Έλα, Γιάννη, πέρασε.

- Δημήτρη, σου έφερα το βιβλίο μου, να το διαβάσεις .

- Καλά έκανες-και με μικρό παράπονο- την παρουσίαση έπρεπε να την κάνω εγώ .

-Δεν έκανα ακόμα παρουσίαση του βιβλίου, ναι, εσύ θα την κάνεις.

 

Παίρνει το βιβλίο στα χέρια, το κοιτά, του λέω δύο γρήγορα λόγια για τα ναυτικά ποιήματα μου, με κοιτάει.

 

- Άκου, Γιάννη, θα το διαβάσω, η κριτική μου θα είναι αυστηρή.

-Ναι, ναι, Δημήτρη, καλημέρα,ευχαριστώ  και φεύγω τρέχοντας.

 

Έχω και άλλες κριτικές από φίλους συγγράφεις, φιλόλογους, αλλά την κριτική του Ελύμνιου την περίμενα με αγωνία. Βλέπετε για μας τους Λιμνιώτες ο Ελύμνιος είναι αυτός ο άνθρωπός μας, που πήρε την ιστορία του τόπου, που πήρε τον μύθο και τον πάντρεψε τόσο όμορφα, που όλα πια έγιναν ένα. Πρέπει να ξέρεις την τέχνη για να γίνει σωστά η μίξη, πρέπει να ξέρεις όμως και την τέχνη για να μπορείς να ανασυνθέσεις τα υλικά. Αυτοδίδακτος φιλόσοφος, με ιδιαίτερα χαρίσματα στα παιχνίδια του λόγου και της φωνής.

 

Μέρες μετά χτυπά το τηλέφωνο, είναι ο Γιώργος.

 

- ‘Ελα, Γιάννη, ο Ελύμνιος έγραψε μια κριτική  για σένα και θέλει να σου την στείλει.  Στείλε μας το email.

 

Σας παραθέτω το κείμενο του Ελύμνιου, ακριβώς όπως μου το έστειλε και αφού ζήτησα την άδειά του για να το δημοσιεύσω.

Να με συγχορείτε για τα πολλά που έγραψα, αλλά το είχα ανάγκη.

 

 

Γιάννη  Καρατζούδη - Δραπέτης από το στόκολο

Βιβλιοκριτική παρουσίαση

Δημήτρης Αποστόλου - « Ελύμνιος »

 

Ήταν φορές στα παλιότερα χρόνια των ατμοκίνητων καραβιών, που όταν ο θερμαστής αναβαθμιζόμενος « δραπέτευε » από το στόκολο ( λεβητοστάσιο ) του πλοίου, γινόταν μηχανικός. Ο Γιάννης Καρατζούδης σήμερα, λειτούργησε αντίστροφα. Δραπέτευσε από Μηχανικός κι΄ έγινε ποιητής! Από την πράξη στη θεωρία - αυτή την « άλω » της φιλοσοφίας... Κι΄όχι, ο Γιάννης δεν είναι τώρα ο σοφός που θέλει - είτε να ιστορήσει έπη... είτε ν΄ ανθολογίσει λυρισμούς - αλλά σαν όντας σκεπτικιστής, πασχίζει να εκφραστεί με ποικίλα, βαθιά συναισθήματα, τέτοια που δεν παρέχει ο κλασικός ορθολογισμός, αλλά ο λογισμός και τ΄ όνειρο της Σολωμικής ποίησης, σε μια δυστυχώς σημερινή εποχή όπου το λοιδορούμενο πνεύμα θεωρείται το « ουσιώδες εν ανεπαρκεία »!..

Κι΄ αυτό που δεν φτάνουν, ή δεν τολμούν οι πολλοί - ούτε να το σκεφθούν - οι ποιητές κι΄ οι σοφοί τολμούν να το πουν!.. Όπως το χάραξε επιτύμβια ένας αρχαίος μας πρόγονος, δια χειρός Σιμωνίδη του ποιητή : « Επειδή πέθανα, κάποιος Θεόδωρος χαίρεται... Έννοια σου Θοδωρή, αύριο θα χαίρεται κάποιος άλλος για σένα!..». Εξήντα οχτώ έντεχνα πονήματα  ανθολογούνται στην ποιηματική συλλογή του « Δραπέτη...»       εκ των οποίων τα δυό εισαγωγικά νανουρίσματα άπτονται της οικογενειακής αγάπης και θαλπωρής των τρυφερών απογόνων, με μουσικά θαρρείς  ερανίσματα μακρινής Θεοδωράκειας μουσικής... Δεκαέξη περίπου ποιήματα θα συναντήσουμε σε παραδοσιακό μάλλον ρυθμό, ή καλύτερα σε ρυθμό μεταβατικό - ελευθερομένο προς απελεύθερο -  σύντομο και κοφτό και σε μετρικές μορφές ανυπάκουο.

Ως αρχι-τέκτων ο ποιητής δημιουργεί φορές αρχικά ισόδομα στιχουργήματα κι΄ ύστερα ανισόδομα - δίχως κανόνες - πεζολογεί σαν όπως τοιχοποιία ξερολιθιάς, αφού το ενδιαφέρον του στρέφεται στη νοηματική κατανόηση του ποιήματος - και όχι στη μορφολογία του στίχου. Η αναίρεση των κανόνων της παραδοσιακής ποίησης και της φωνητικής η εύηχη ρίμα, στο νεοτερικό τρόπο αντίληψης του ελεύθερου στίχου, συνιστά την σιωπηλή μάλλον ( από μέσα ) ανάγνωση, παρά την απόδοση την προφορική. Άλλωστε ο πραγματικός ποιητής δεν ενδιαφέρεται να είναι « ποιητικός », παρά αληθινός κι΄ουσιώδης.

Τα κοινωνικο-πολιτικά θέματα δεν θ΄ αφήσουν αδιάφορο τον δημιουργό της « Απόδρασης...», αφού με δεκατέσσερα περίπου ποιήματα θα εκφράσει τις δημοκρατικές του ιδέες και τις φιλολαϊκές  ( ως εκ καταγωγής ) πεποιθήσεις του. Μια δράκα στιχουργημάτων – μικρά ελεγεία αυτά - θ΄ αφιερωθούν με βόγγο ψυχής στην κατά-καημένη μας φύση « εκεί που κρυβόταν ο κότσυφας κι΄ έπιανε το τραγούδι!.». Οι απογοητεύσεις του ποιητή, που μάλλον πρόκειται για εικονικούς ανεκπλήρωτους συναισθηματισμούς ( κι΄ αυτό καλύτερα το γνωρίζει ο ίδιος ) - παρά για ψυχικές αναζητήσεις,  θα περιληφθούν σε μια και πάλι δράκα ποιημάτων, ενώ κάποια λοιπά του στιχουργήματα θα μας κεντρίσουνε την περιέργεια... όπως το απροσδόκητο « αντάμωμα του Κασσαβέτη » στο τερπνό Αμαλφινό μοναστήρι, η « τσιμπημένη ζαριά » με πανηγυρικά ερανίσματα Γ. Γεωργιαδισμού, όπως ο « Δολοφόνος » που αντιφεγγίζει την Αγγελο-Βλαχική μητρική καρδούλα του Ζαν Ρισπέν, όπως κι΄ η αρχι-ψευταρού Φαίδρα του Ευριπίδη που πήρε στο λαιμό της τον άμοιρο   Ιππόλυτο!..

Α! ναί... κι΄ εκείνη η ποθοπλάνταχτη διαφυγή μ΄« ένα χορό » - μ΄ ένα χορό...πέρα απ΄ όλα τα ελύτεια « στραβά του κόσμου  κι΄ αδικα!..». Φθάνοντας προς το τέλος μιας καλοπροαίρετης κριτικής ( οι κακές προαιρέσεις δεν έχουν θέση στους ιδαλγούς της τέχνης και του ανθρωπισμού ), θα εστιάσουμε στον ερωτικό Γιάννη Καρατζούδη, με τα σαράντα περίπου ειδύλλια, που τα μισά εξ΄ αυτών θα ταίριαζε να χαρακτηρισθούν καλύτερα «  ηδονικά » ( ή λαύρα!). Εάν ο « Μεγάλος Ερωτικός » του Μάνου Χατζιδάκι στο παρελθόν αποτέλεσε μια ερωτική πραγματεία που δικαιολογούσε τον τίτλο του... τότε η ειδυλλιακή περί έρωτος στιχουργία του Γιάννη Καρατζούδη θα διεκδικούσε τον τίτλο του « Μικρού Ερωτικού », όχι τόσο για τον υπερβατικό έρωτα της ψυχής σε μεταφυσικές προεκτάσεις.. ( συναισθήματα τέτοια δεν εκφράζει ο σημερινός ποιητής ), αλλά για τον ηδονικό λάγνο κι΄ επίγειο, που άλλωστε παραμένει διαχρονικό πρόβλημα όλων τωνεποχών, από των Κυρηναϊκών και των γνωστών Επικούρειων...

Ο  Δραπέτης του στόκολου, μέσα στο όσο ( από ακούσματα ) ναυτικό του θεματολόγιο, πασχίζει να μεταφέρει διηγήσεις θαλασσινών, που ( ως γράφει )... « η αλήθεια παίζεται με το ψέμα...». Μονάχα που το ψέμα του στεριανού είναι λιτό και στεγνό στα πλαίσια μιας τύρβης ανιαρής, ενώ το ταξιδευούμενο ψέμα του ναυτικού πλατιάζει με καρυκεύματα και μπαχαρικά - πέρα κι΄απ΄ τη « θολή γραμμή των οριζόντων »... κρατώντας ωστόσο αλήθειες πιο πιστικές. Γιατί οι μαύρες κι΄ ερωτιάρες αραπίνες  των στεριανών στιχουργών που αναμοχλεύουνε πόθους κρυφούς, οι Μαντουμπάλες, οι Ζαϊρες, κι΄ οι Ζιγκουάλες, παραμένουνε νοερά τα μεγαλύτερα ψέματα ορμών ανεκπλήρωτων κι΄ αισθησιασμών. Στα ψήγματα ελάχιστων αναζητήσεων του μεταφυσικού επέκεινα του ποιητή ( ιχνηλατούμενα σε τέσσερα πονήματα ), θα συναντήσουμε το « κάτι άλλο - somethingelse » στην αναμονή μιας κοσμικής - άγνωστης απεραντοσύνης, στα είδωλα των κρυφών ονείρων με τις ανυπότακτες εισβολές και στο κοσμικό τριμάρισμα της ζωής στα συνετά - συνειδητά μέτρα - του νού και της καρδιάς... Ειπώθηκε, πως ο άνθρωπος « δεν πιστεύει ό,τι βλέπει, αλλάβλέπει ό,τι πιστεύει ». Ωμοίως κι΄ ο γράφων, σ΄ αυτή του την κριτική: Δεν πίστεψε ό,τι είδε, αλλά είδε ό,τιπιστεύει...

Υ.Γ.: Επιμελημένη η έκδοση « Εύμαρος » και πολυ-εύστοχη η σκιτσογραφία του εξωφύλλου.

Αγαπητέ Γιάννη, εύχομαι στο « Δραπέτη...» σου - κ α λ ή  π ο ρ ε ί α ! 

                                                                   Δημήτρης Αποστόλου - « Ελύμνιος »            

 

                                                                      

πηγη:diavlos.gr