Μαντούδι 1944 - επιχείρηση "Στυγία"στον Δήμο μας

Ό όρθιος εικονιζόμενος  πού ηγήθηκε της αποστολής Στυγία στην Εύβοια,ΤΗΟΜΑS STIX στην αφήγησή του ....Τό Μαντούδι βρίσκεται όχι μακρυά άπό τή Λίμνη, μια πόλη 3.000 περίπου κατοίκων όπου μόλις φθάσαμε όλος ό πληθυσμός, είχε βγή για νά μας καλοσωρίσει.
Σημαίες Αμερικάνικες, 'Αγγλικές, Ρωσσικές, Ελ­ληνικές καί του ΕΑΜ έπεδυκνείοντο έπιφανως.

Τό πλήθος μέ σήκωσε στά χέ­ρια, μέ περιέλουσε μέ λουλούδια καί μετεφέρθην στο Δημαρχείο.Ποτέ δέν υπήρξα τόσο περήφανος πού ήμουνα Αμερικανός άλλα επίσης αισθανόμουνα άσχημα πού δέν μπορούσα νά κάνω κάτι περισσότερο γι' αύτούς. Περί τους 50 άνδρες ήρθαν μέσα στό Δημαρχείο μαζί μέ μας,καί μέ τό επακόλουθο αναστατωμα ένας Αντάρτης περπάτησε στό όπλο του καί παρ' όλίγο νά εξα­λείψει τόν επίτιμο ξένο.
Γνωρίστηκα μέ τόν Δήμαρχο, τον παπά καί ένα γέρο ηλίθιο πού ήταν στό ναυτικό μας κατά τόν Ίσπανο-'Άμεοικανικό πόλεμο.
Μετά άπό κάμποσο ούζο οδηγήθηκα στό μπαλκόνι γιά νά βγάλω λό­γο.Τά κατάφερα μιά χαρά, καί στό τέλος του λόγου τραγούδησαν τόν ύμνο του ΕΑΜ καί φώναζαν "στά δπλα".
"Υστερα μου έκαναν ένα γΰρο στή πόλη γιά νά δω μερικές άπό τίς κτηνώδεις αντεκδικήσεις των Γερμανών.
"Ενα κατεστραμμένο σπίτι δέν είναι ώραΐο θέαμα, ιδίως δταν ό ιδιοκτήτης σου λέει πως δούλευε επί οκτώ χρόνια στίς Ηνωμένες πολιτείες γιά νά μα­ζέψει αρκετά χρήματα καί νά γυρίσει νά τό κτίσε. Καί οταν ή γυναίκα του, σου προσφέρει ένα μικρό μπουκέτο λουλούδια είναι πολύ σκληρό νά τό δεχτής καί νά της τό πάρης.


Ο JOHN L KALVOKORESIS (τρίτος από αριστερά ), ιδιώτης από την Νέα Υόρκη, Ελληνικής καταγωγής πτυχιούχος του Πανεπιστημίου HARVARD ήταν το δευτερος μέλος της αποστολής Στυγία


Του αντιστράτηγου Richard M. Kelly

Το Blue Book δημοσίευσε μια εξουσιοδοτημένη σειρά άρθρων για το OSS μεταξύ 1946 και 1949. Ο συντάκτης της σειράς και ο κύριος συγγραφέας ήταν ο Αντιστράτηγος Richard M. Kelly. Ο Kelly ήταν Διοικήτης της ναυτικής μονάδας του OSS* στην Αδριατική την περίοδο 1943
-45. Έγραψε μια σειρά άρθρων για τις αμερικάνικες επιχειρήσεις πίσω από τις γραμμές του εχθρού στο Blue Book με βάση εμπιστευτικές πληροφορίες και προσωπικές συνεντεύξεις με τους συμμετέχοντες.
*OSS =Office of Strategic Service, Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών, Ήταν η υπηρεσία πληροφοριών που σχηματίστηκε από τις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Υπήρξε ο πρόγονος της CIA ) .

Αυτό τό καταπληκτικό ιστορικό έγγραφο
των περιπετειών του 035 τό 1944 στην
Ελλάδα δέν παρουσιάζει ενδιαφέρον μόνον
σάν ιστο­ρία μα είναι πλέον πολύτιμο και
επίκαιρο γιά τά όσα διαφωτίζει σήμερα
αυτή τήν πο­λυτάραχη αρχαία χώρα.


Αντιστράτηγος RICHARD M. KELLY



Κυκλοφορούντα Αμερικανικά σχέδια προς βοήθεια στην Ελλάδα, υπενθυ­μίζουν τήν εξέχουσα βοήθεια πού εδόθη στό Ελληνικό Αντάρτικο κατά τόν Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ύπό Αμερικάνικων αποστολών του Γραφείου των Στρατηγικών Υπηρεσιών (OSS) .

Μιά τέτοια αποστολή ήταν ή "Στυγία", καταλλήλως ονομασθεΐσα εκ της μυθολογίας.

(* Στυγία = αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στη Στύγα, στον Κάτω Κόσμο. , η μισητή, απεχθής).


Οι αρχηγοί αύτοΰ του Γραφείου ήσαν δυό εικοσάχρονοι Αμερικανοί, ό ένας απόφοιτος του Γέηλ.
Καθ' όλη τή διάρκεια των τεσσάρων αιματηρών χρόνων της Γερμανικής Κατοχής, ή Ελληνική Γή ήτο ουσιωδώς μία Βρετανική περιοχή γιά μυστικές επιχειρήσεις. Άλλα τό 1943 καί ιδιαίτερα τό 1944, ή Αμερικανική συμμετοχή στό Ελληνικό Αντάρτικο διά των OSS είχε γίνει πιό έκδηλη. Βίαιοι πολιτικοί ανταγωνισμοί εντός της Ελλάδος, όπου αριστερά καί δεξιά στοιχεία διεκδικούσαν τόν έλεγχο των δυνάμεων αντιστάσεως, επιτάχυναν τήν επιρροή των OSS.


Ή Βρετανική υποστήριξη της Βασιλοφρόνου Κυβερνήσεως στην εξορία είχε κερδίσει τήν πικρή έχθρα των Αντάρτικων Δυνάμεων στίς περιοχές αί. όποίαι ή­σαν ισχυρότερες κατά της μοναρχίας. Λόγω του ότι πολλές από αυτές τίς συμμορίες λειτουργούσαν σέ εξέχουσες στρατηγικές περιοχές, ήτο ουσι­ωδώς τό νά διατηρούν τήν επαφή οί συμμαχικές αποστολές.
Ή καταπληκτική δημοτικότης των Αμερικανών,τους οποίους οί "Ελληνες ήσθάνοντο πώς ένδιαφέροντο μόνο γιά τίς επιχειρήσεις καί τίς πληροφορίες αί οποίαι θά επιτάχυναν την απελευθέρωση καί θά ανακούφιζαν τους ταλαιπωρημένους Έλληνες, τους καθιστούσε παντού καλοδεχούμενους.

Η Στυγία αποστολή, έγινε κατά το αποφασιστικό έτος 1944.

Πριν νά εκ­πληρωθούν οι επικίνδυνες καί πολύτιμες αποστολές των δύο Αμερικάνων ό ένας από τους δύο έτουφεκίσθη καί έπληγώθη σοβαρώς, ό άλλος συνόδευ­σε την πρώτη συμμαχική ομάδα στην Αθήνα επί τά ίχνη των υποχωρούντων Γερμανών.



Το όνομα "Στυγία" είχε καί μιά άλλη εντελώς δευτερεύουσα σημασία γιά τά μέλη της ομάδας, ήταν τό «η κατάστασις είναι TARFU ("Totally And Royally F*** Up"= τελείως άθλια κατάσταση), αλλά προχωράμε ούτως ή άλλως».
Ή Στυγία αποστολή σχεδιασμένη στο Κάιρο, τοποθεσία του συμ­μαχικού αρχηγείου της Μέσης Ανατολής, είχε ως περιοχή της δράσεως της το στρατηγικό νησί της Ευβοίας. Αυτό τό στενό επίμηκες καί αραιοκατοικη­μένο νησί βρίσκεται κοντά στην ανατολική ακτή της Κεντρικής Ελλάδας.
Ηταν πολύ σπουδαίο καί γιά τους Γερμανούς καί γιά τους Συμμάχους.

Για τους OSS, ό απότομος σχηματισμός του εδάφους παρουσίαζε ένα ιδεώδες όρο για τήν είσοδο των μυστικών πρακτόρων στην Κεντρική Ελλάδα καί τήν Θεσσαλία.

Γιά τους Γερμανούς, ή Εύβοια είχε καί μιά άλλη καί πιθανά πιό σπουδαία αξία.

Κατά τό 1944,ή Βρεταννική υποβρύχιος καί αεροπορική περίπολος έλεγχε αρκετά καλά το Αιγαίο Πέλαγος.

Στά Μεσόγεια οι Ελ­ληνικές δυνάμεις αντιστάσεως έκαναν τά ταξίδια τους άπό τήν Αθήνα έως τήν Θεσσαλονίκη σιδηροδρομικώς καί διά μέσου ολίγων δημόσιων δρόμων οι οποίοι ήταν φοβερά επικίνδυνοι αν δχι αδιάβατοι.Τό μόνο «ασφαλές» εφόδιο καί ό μόνος ασφαλής δρόμος άποχωρήσεως γιά τους Γερμανούς ήταν ό πορθμός ό οποίος χωρίζει τήν Εύβοια άπό τήν Στερεά. Αυτή ή προστατευμένη διάβαση έχρησιμοποιείτο άπό τίς δυνάμεις κατοχής.Ή διακοπή της εχθρικής αυτής κινήσεως ήταν ό κύριος στρατιωτικός σκοπός της νέ­ας αυτής αποστολής. Οι OSS εϊχαν ήδη δύο εξαίρετους "Ελληνες πράκτορες στην Αθήνα δύο στή Θεσσαλονίκη καί έναν στό Βόλο. Έάν ή Στυγία κα­τόρθωνε νά εγκατασταθεί στην Εύβοια, οί δι' ασυρμάτου αναφορές συγκατατασόμενες μέ τίς αναφορές των διαφόρων πρακτόρων, θά καθιστούσαν ικα­νό τό αρχηγείο νά εντοπίσει τήν τοποθέτησία καί τόν ρυθμό των εχθρικών αποστολών, καθ' όλο τό μήκος του δρόμου.
Μέ τέτοιες ακριβείς πληροφο­ρίες, τά Βρετανικά αεροπλάνα τά προερχόμενα εκ της Αφρικής,θά μπορούσαν νά εμπλακούν αποτελεσματικά με το Γερμανικό Ναυτικό.

Ό ΤΗΟΜΑS STIX έξελέγει άπό τόν αρχηγό των Ελλήνων OSS γιά την επιχείρηση της Ευβοίας. Απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Γεηλ τό 38 καί δικηγόρος τό 41, ό STIX είχε προσφερθεί ως εθελοντής στό Αμερι­κανικό πεδίο Υπηρεσιών καί είχε οδηγήσει νοσοκομειακό αυτοκίνητο γιά τόν "Ογδοο Βρεταννικό Στρατό στίς ιστορικές εκστρατείες της Δυ­τικής Έρημου.
Ακολούθως προσεχώρησε στον Αμερικανικό στρατό ώς απλός στρατιώτης στό Αρχηγείο της μέσης Ανατολής, στό Κάϊρο.Άφού προβιβάσθηκε σε υπολοχαγό, έκουράσθη άπό τά καθήκοντα του αυτά καί προσεφέρθη εθελοντής στό OSS τό όποιο τόν εδέχθη τόν Φεβρουάριο του 1944.

"Οταν τό αρχηγείο των OSS, στην Εύβοια, ένοιωσε τήν επείγουσα ανάγκη ενός Αμερικάνου αξιωματικού, ή αποστολή εδόθη στον TOM STIX.

Πρίν λίγες εβδομάδες, μία μικρά μερίς των OSS ύπό τήν άρχηγίαν των υπολοχαγών Ναυτικού «JOHN ATHENS καί DR. GREEN,είχε κάνει ένα σύντομο ταξίδι άνά τήν Εύβοια.

Βοηθούμενος άπό τίς συστάσεις τους, STIX εξασφάλισε παπούτσια καί στολές γιά χίλιους άνδρες καί τά φόρτωσε μαζί μέ όσα τρόφιμα καί φαρμακευτικές προμήθειες μπόρεσε νά μαζέψει στό Κάϊρο καί τήν Αλεξάνδρεια.

"Οταν ε'ίδε καί ό 'ίδιος τό τί υπέφε­ραν οι "Ελληνες ευχήθηκε νά ήταν οι προμήθειες πολύ περισσότερες.
Τό ταξίδι στην Εύβοια θά γινόταν μέ μιά μηχανοκίνητη ελληνική σκούνα ένα άπό τά πολλά καΐκια πού χρησιμοποιούσε ή θαλάσσια μονάδα των OSS στην Ελλάδα
.
Φεύγοντας άπό τήν Αλεξάνδρεια στίς αρχές Μαΐου 1944, ό STIX οδηγήθηκε στην Κύπρο.
Οι συχνές βλάβες της μηχανής και ό ενάντιος καιρός αργοπορούσε τίς μικρές αυτές εκστρατείες γιά με­ρικές εβδομάδες, άλλα τελικά έφθασαν σέ μιά μυστική ναυτική βάση στή Τουρκική ακτή κοντά στην Σμύρνη, ακριβώς απέναντι στην Εύβοια άν διασχίσουμε τό Αιγαίο πέλαγος.
Έδω ο υπολοχαγός των OSS, αν καί ενδεδυμένος μέ πολιτικά, βρέθηκε αντιμέτωπος μέ τήν συμφορά.
Οι τοπικές τουρκικές αρχές ήσαν αυστηρώς ουδέτερες.
Ό τουρκικός στρατός έκανε γυμνάσια στην περιοχή καί δλοι οι δρόμοι είχαν αποκλεισθεί, Μέ τήν διαταγή νά διεξάγη μία υπόθεση στην Σμύρνη ό STIX αποβιβάσθηκε του πλοίου καί οδηγήθηκε προς ένα εξοχικό δρόμο ό όποιος, τοΰ είχαν πει ήταν ελεύθερος γιά τό πέρασμα του.
Την νύχτα μέσα στό σκοτάδι πετά­χτηκαν δύο Τούρκοι στρατιώτες.Άφου ό STIX ήταν άνύμπορος νά απαντή­σει στίς ερωτήσεις τους, συνελήφθη καί κατέληξε στην φυλακή τοΰ χωριού.

Ή κατάσταση του ήταν σοβαρή. 'Ώφειλε νά ταξιδεύσει στην Ελλάδα σέ λίγες μέρες.
Αραγε θά ΰποπτέυοντο τό παρουσιαστικό καί τήν ταυτό­τητα του οι Τούρκοι;
"Λν κάποιος αντιπαθητικός Τοΰρκος τόν έβαζε στό μάτι θά επακολουθούσαν αναμφισβήτητα σοβαρές συνέπειες.Τό λιγώτερο θά τόν φυλάκιζαν καί ή σημαντική αποστολή του θά άπετύγχανε πρίν προλάβει νά φθάσει στην Ελλάδα.

Αυτή ήταν επικίνδυνη περίπτωση. Ό STIX συζήτησε μέ τόν δεσμοφύλακα, πού φλυαρούσε κρατώντας ίνα παληό τηλέφωνο, άλλα δέν βρήκε λύση.
Έδώ ήταν καταφάνερο δτι σχεδόν πάντα οι "Αγγλοι καί οι Αμερικάνοι δέν μπορούσαν νά συννενοηθοΰν μέ τούς Τούρκους γιατί κανείς τους δέν μιλούσε Αγγλικά.
Κουνώντας τά χέρια του ο STIX, άρχισε νά άπειλεΐ ότι θά παραπονιόταν στον Ίνονού.
Μόλις άκουσε τό όνομα τοΰ Τούρκου πρωθυπουργοΰ ό δεσμο­φύλακας, τινάχτηκε κατάπληκτος καί μέσα σέ λίγα λεπτά ένας Τοΰρκος υπολοχαγός στεκόταν μπρος από τό κελλί τοΰ SΤΙΧ.
Ευτυχώς ό νεαρός άξιωματικός μιλούσε Γαλλικά καί έτσι ό SΤΙΧ μπόρεσε νά εξηγήσει τήν κατάσταση.

Ακολούθησαν λίγες ώρες ακατανόητων συζητήσεων μεταξύ Τούρκων, καί τελικά ένα κλειδί ξεκλείδωσε τήν κλειδαριά καί ό ΤΟΜ SΤΙΧ αφέθη ελεύθερος.
Ηταν τώρα περασμένα μεσάνυχτα. Ό Τόμ ίδρωνε στή σκέψη τοΰ τί μποροΰσε νά τοΰ είχε συμβεί καί πώς τήν γλύτωσε: καί βιαστικά συνέχισε τό δρόμο του προς τήν Σμύρνη.
Είχε κάνει περίπου πέντε μίλια, όταν έξηναγκάσθη άπό μιά ομάδα Τούρκων οπλισμένων να σταματήση. «Ναμαστε πάλι», σκεφτόταν βγαίνοντας άπό τό αμάξι,και σπά­ζοντας τό κεφάλι του νά κατεβάση κάποια δικαιολογία πού νά τόν σώ­σει άπό δεύτερη φυλάκιση.
Προς έντονη ανακούφιση του σύντομα ανακάλυ­ψε δτι αυτή ή δεύτερη σύλληψη του διετάχθη άπό τόν Αρχηγό της Αστυ­νομίας, ό όποιος τηλεφωνούσε γιά νά εκφράσει τίς δικαιολογίες του γιά τήν ανωμαλία αυτήν πού είχε προξενήσει τόση ταραχή στον Αμερικανό.
Συνεχίζοντας τόν δρόμο προς τήν Σμύρνη, ό SΤΙΧ, είχε κάπως καθησυ­χάσει αλλά μόνον όταν βγήκε άπό τό Τούρκικο ε'δαφος κάί άφου μπήκε στό καΐκι ένοιωσε τελείως ήσυχος.

Μετά αναμονή μερικών ήμερων, ο SΤΙΧ καί ή όμάδα του άνοιξαν πανιά γιά τήν Εύβοια, μέ μόνη προφύλαξη άπό τά Γερμανικά πλοιάρια πλοιάρια ένα μικρό πολυβόλο τό όποιο τό εχειρίζοντο οί, άνδρες καθ όλη τή διάρκεια της νύκτας.
Ό πρώτος σταθμός του μακρυνοΰ ταξιδιού ήταν στο ελεύθερο άπό Γερμανούς νησί της Σκύρου, στό όποιο φθάσαμε τό απόγευμα της έ'κτης Ιουλίου.
Έδω ή ομάδα συναντήθηκε μέ δύο .γενειοφόρους Αντάρτες. Λίγο αργότερα ή ανώτερη επιτροπή υποδοχής του Αντάρτικου έφθασε μέ μία μεγάλη λέμ­βο μέ αρχηγό της ομάδος αυτής τόν Βύρωνα,ενα εντυπωσιακό νεαρό καπετάνιο, ύψους 1,84 μέ μία κάπα πού ανέμιζε, μέ ζώνες γεμάτες θήκες άπό φυσίγγια σέ κάθε ώμο κάι μέ περίστροφο "Αγγλου στρατιώτη.
Ηταν «πο­λιτικός κομισάριος» του αντάρτικου συντάγματος της Ευβοίας.
Αργότερα ό SΤΙΧ έμαθε πώς αυτός ό ορμητικός νέος κέρδισε τή φήμη του σάν μέλος δολοφονικής Μονάδος ή οποία εξόντωσε συνεργάτες των κατακτητών στην Αθήνα.

"Ενας άλλος επίσημος ήταν ό ανώτερος αξιωματικός του ναυτικού του τοπικού στόλου των Ανταρτών, πρώην εργάτης στη ναυτική αυλή του Μπρούκλιν. Αυτός διοικούσε τώρα μιά δωδεκάδα καϊκιών καί ενα Γερμανικό περιπολικό πλοίο πού είχε συλληφθή άπό ‘ενα γκρουπ Ανταρτών, οι οποί­οι αιφνιδίασαν τό Γερμανικό πλήρωμα καί τους σκότωσαν κολυμπόντας στή θάλασσα,
Η αντίδραση του STΙX στή θερμή υποδοχή πού του έκαναν αποδί­δεται καλλίτεοα άπό τά 'ίδια του τά λόγια:
" Αυτή ή θερμή υποδοχή με έκανε νά νοιώθω ευχάριστα, και νά βρίσκο­μαι ελαφρώς σε αμηχανία, αν καί ήξερα πώς δλα αυτά γινόντουσαν επει­δή ήμουνα Αμερικανός.
"Ολη μου η άποστολή έξηρτάτο άπό την ικανότητα μου νά τά καταφέρω μέ τό ΕΛΑΣ, τό στρατιωτικό χέρι της οργανώσεως της αντιστάσεως του ΕΑΜ, στό όποια άνηκαν αυτοί οι άνδρες.
Επιπροσθέτως στους δύο ανωτέρους ήταν καί άλλοι δέκα Αντάρτες, όλοι μειδιώντας συνεχώς καί κάνοντας φιλικές χειρονομίες.
Μερικοί φορούσαν κουρελιασμένες στολές, άλλοι πο­λιτικά.όλοι ‘ομως είχαν γούνινους σκούφους στό κεφάλι ή μπερέ μέ τά αρχικά ΕΛΑΣ. Ό Βύρων είχε παληές στρατιωτικές μπότες, άλλα οι περισσό­τεροι είχαν κουρελιασμένα πολιτικά παπούτσια. Μερικοί κρατούσαν RIFLES - όπλα μέ ραβδωτήν κάννη-, τά άλλα πιστόλια τά είχαν στή μέση μαζί μέ τη ζώνη των φυσιγγιών καί μιά δυό άλλες ζώνες στους ώμους. Όλοι βγήκαμε στή ξηρά σέ "ενα προστατευόμενο μικρό κολπίσκο όπου ένα σφαγμένο μικρό αρνί ψηνόταν στή σούβλα.
"Οταν ετοιμάστηκε καθίσαμε γύρω στους βράχους καί καταβροχθίσαμε τό αρνί, ντομάτες, μαρούλια, αγγού­ρια καί κρεμμύδια.
Κλαδιά μέ φύλλα χρησίμευαν καί γιά τραπεζομάντηλο καί για πετσέτες.Ηταν ένα υπέροχο φαγητό ιδίως μετά τό ταξίδι.

Μετά φύγαμε γιά τό Κυμάσι της Εύβοιας λίγο πρίν άπό τά μεσανυκτα καί φθά­σαμε εκεί μέ ένα Αντάρτικο καΐκι στίς 11 π.μ. της επομένης.
Έδώ επί­σης η υποδοχή πού μας έγινε ήταν θερμή, αλλά στενοχωρήθηκα γιά τήν φτώχεια πού είδα σέ δλους, ιδιαίτερα στίς γυναίκες καί τά παιδιά, πού τά περισσότερα ήταν ξυπόλητα καί φορούσαν κουρέλια.
"Υστερα άπό ένα σύντομο φαγητό ξεκινήσαμε μέσω ενός ρηχού ποταμού προς τά έσώτερα του νησιού. "Εμεινα κατάπληκτος άπό τήν πλούσια βλάστηση.
Ό Βύρων μέ βε­βαίωσε πώς αυτή ήταν η π ιό εύφορη περιοχή του νησιού καί δτι ή συγκο­μιδή ήταν πολύ καλή.
Έν τούτοις δέν μπορούσαν νά βασίζονται σ' αυτή γιατί συνήθως οι Γερμανοί περνούσαν άπ' έδώ τήν εποχή του θερισμοΰ καί έπαιρναν ή κατέστρεφαν σχεδόν τά πάντα.Τό πρώτο χωριό πού θά περνούσαμε τώρα ήταν τό Μαντούδι.
Οί δρόμοι ήταν γεμάτοι άπό εύθυ­μο κόσμο πού κουνούσε τά χέρια του καί ξεσπούσε σέ επευφημίες καθώς περνούσαμε.

Τό Μαντούδι βρίσκεται όχι μακρυά άπό τή Λίμνη, μια πόλη 3.000 περίπου κατοίκων όπου μόλις φθάσαμε όλος ό πληθυσμός, είχε βγή για νά μας καλοσωρίσει.
Σημαίες Αμερικάνικες, 'Αγγλικές, Ρωσσικές, Ελ­ληνικές καί του ΕΑΜ έπεδυκνείοντο έπιφανως.
Τό πλήθος μέ σήκωσε στά χέ­ρια, μέ περιέλουσε μέ λουλούδια καί μετεφέρθην στο Δημαρχείο.Ποτέ δέν υπήρξα τόσο περήφανος πού ήμουνα Αμερικανός άλλα επίσης αισθανόμουνα άσχημα πού δέν μπορούσα νά κάνω κάτι περισσότερο γι' αύτούς. Περί τους 50 άνδρες ήρθαν μέσα στό Δημαρχείο μαζί μέ μας,καί μέ τό επακόλουθο αναστατωμα ένας Αντάρτης περπάτησε στό όπλο του καί παρ' όλίγο νά εξα­λείψει τόν επίτιμο ξένο.
Γνωρίστηκα μέ τόν Δήμαρχο, τον παπά καί ένα γέρο ηλίθιο πού ήταν στό ναυτικό μας κατά τόν Ίσπανο-'Άμεοικανικό πόλεμο.
Μετά άπό κάμποσο ούζο οδηγήθηκα στό μπαλκόνι γιά νά βγάλω λό­γο.Τά κατάφερα μιά χαρά, καί στό τέλος του λόγου τραγούδησαν τόν ύμνο του ΕΑΜ καί φώναζαν "στά δπλα".
"Υστερα μου έκαναν ένα γΰρο στή πόλη γιά νά δω μερικές άπό τίς κτηνώδεις αντεκδικήσεις των Γερμανών.
"Ενα κατεστραμμένο σπίτι δέν είναι ώραΐο θέαμα, ιδίως δταν ό ιδιοκτήτης σου λέει πως δούλευε επί οκτώ χρόνια στίς Ηνωμένες πολιτείες γιά νά μα­ζέψει αρκετά χρήματα καί νά γυρίσει νά τό κτίσε. Καί οταν ή γυναίκα του, σου προσφέρει ένα μικρό μπουκέτο λουλούδια είναι πολύ σκληρό νά τό δεχτής καί νά της τό πάρης.
Τήν επομένη φύγαμε μέ τό καΐκι νά συναντήσουμε τόν συνταγματάρχη Λακκιώτη, τόν αρχηγό του Συντάγματος.
Πήγαμε θαλασσίως γιά νά αποφύγουμε τί Γερμανικές συγκεντρώσεις καί αποβιβασθήκαμε στή βόρειο περιοχή του νησιού.
Μετά άπό δύωρη καί δύσκολη αναρρίχηση στά βουνά, φθάσαμε στό Αρχηγείο των Ανταρτών.
Ό Συνταγματάρχης καί τό επιτελείο του είχαν αργοπορήσει μιά μέρα λόγω μίας αψιμαχίας, καί τώρα εύρίσκοντο σέ ένα μεγάλο πεδίο περί τά 400 - 500 μέτρα έξω άπό ενα μικρό μικρούτσικο χωρίο κτισμένο πάνω σέ ένα βουνό.

Ό Συνταγματάρχης ήταν ένας σαραντα-πεντάρης γκριζομάλλης μέ καθαρό καί έξυπνο πρόσωπο καί ντόμπρους τρό­πους.
Η στολή του ήταν ένας, απλός χιτών άπό ένα παληό ανοιχτό πουκάμισο μέ τέσσερα κουρελιασμένα κορδόνια.Φορούσε ενα σκούφο μέ ενα φαρδύ άστρο και οϋτε αυτός ούτε κανένας άλλος από τους δικούς του έφερε οποιαδήποτε διακριτικά. Ό Συνταγματάρχης Λακκιώτης ήταν μόνιμος άξιιοματικός του Ελληνικού στρατού καί παλαίμα­χος στρατιώτης.

Εξήγησε πώς όλη ή δύναμη πού είχε στο νησί των 120 μιλίων μήκους ήταν περί τους 1.500 άνδρες, οι όποΐοι ήσαν σχεδόν πάντα διασκορπισμένοι σέ μικρά αποσπάσματα. Ή ομάς του αρχηγείου καί οι τακτικές μονάδες ήσαν περί τίς 100.
Ό αρχηγός του ΕΑΜ στό νησί ήταν ο Ζαπάντης, πρώην αρχηγός της ένώσεως των σιδηροδρομικών ο όποιος έφαίνετο οτι ήταν πολύ δραστήριος.
Είχε αναλάβει τήν διοίκη­ση του αντάρτικου της Ευβοίας.Ό κόσμος συντηρούσε τους Άντάρτες μέ ένα μικρό φόρο σέ κάθε παραγωγή.
'Απ' δ'τι μπορούσα νά δω οι ιδιωτικοί καί στρατιωτικοί κλάδοι τά πήγαιναν μιά χαρά μαζί, καί ό κόσμος φαινόταν γερός πίσω καί άπ' τούς δυό.
Ό πιό ενδιαφέρουν τύπος άπό τήν ομάδα του Συνταγματάρχη -ήταν ό γιατρός, εξέχων μαιευτήρ πού είχε ι­διωτική κλινική στην Αθήνα.
"Οταν σχηματίστηκε τό ΕΛΑΣ, τά εγκατέ­λειψε όλα καί ε'φυγε γιά τήν Εύβοια νά βοηθήσει τους Αντάρτες, πού είχαν έλειψει άπό γιατρούς.
Ό εφοδιασμός του ανήρχετο σέ ενα στηθο­σκόπιο, μία μικρή ιατρική αποσκευή καί μερικά φιαλίδια φαρμάκων καί μία Ιταλική χειροβομβίδα. Σ' ένα χωρίο λίγα χιλιόμετρα πιό ηέρα τό ΕΛΑΣ είχε ένα μικρό νοσοκομείο μέ 40 κρεββάτια, μέ άλλους τρεις γι­ατρούς καί δΰο νοσοκόμες. Έκεΐ ήταν εφοδιασμένοι ώστε νά μπορούν νά προσφέρουν κάτι περισσότερο άπό τίς πρώτες βοήθειες, αφού είχαν ένα θερμόμετρο, ένα μπουκάλι ίώδιο καί μερικούς έπιδέσμους .
Δέν είχαν όμως ούτε ιατρικά εργαλεία, ούτε φάρμακα.
Ό Γιατρός εκτίμησε τίς λί­γες ιατρικές προμήθειες πού είχα ζητήσει, δανειστεί ή κλέψει άπό τό Κάϊιρο. Αμέσως έκανε ένα ειδικό ταξίδι γιά νά πάει στό εΰσπλαχνο μι­κρό νοσοκομείο.
Ο.ί Γερμανικές δυνάμεις είχαν συγκεντρωθεί σέ μισή δωδεκάδα άπό τίς κυριώτερες πόλεις της νήσου κυρίως Χαλκίδα, τό κυριώτερο λιμάνι πού έχωρίζετο από τη Βοιωτία μέ ένα πορθμό περίπου πλάτους 30 μέτρων.

'Εδώ υπήρχαν 500 έως 700 Γερμανοί καί περίπου 1.200 προ­δότες ¨Έλληνες πού δούλευαν μέ τους Γερμανούς.
*Αλλα αποσ­πάσματα φρουράς ήταν στρατηγικώς τοποθετημένα γύρω στό νησί, κυρίως στό κέντρο.
Ή ολική Γερμανική δύναμη υπελογίχετο σέ δύο περίπου χιλιάδες καί οι συνδιασμένες εχθρικές δυνάμεις σέ 4.500 περίπου. Τό μεγαλύτερο μέρος της τραχείας υπαίθρου καί οι πολλές άπό τίς μικρές πόλεις ήταν υπό' έλεγχο των Ανταρτών τόν περισσότερο καιρό αλλά οι Γερμανοί μέ τίς καλλίτερα οπλισμένες καί γυμνασμένες ομά­δες τους, μπορούσαν νά μετακινούνται εύκολώτερα καί κατά βούλησιν.
Συμπέραινα πώς υπήρχε αρκετή ανησυχία εκ μέρους των ανταρτών γιά επικείμενο γερμανικό αιφνιδιασμό να' άρπάξουν τήν συγκομιδή.
Γιά νά μέ βοηθήσουν νά βάλω μπρός τά της αποστολής μου, τό σύνταγμα μέ εφοδίασε μέ 5 Αντάρτες - φυλακές μου καί προσωπικούς μου βοη­θούς.

Ηταν όλοι καταπληκτικοί. Ό υπεύθυνος της ομάδας ήταν ένας α­δύνατος καί νευρώδης δεκανεύς πού λεγόταν Στάθης.
Ηταν ήρωας γιατί σύμφωνα μέ ότι μου έλεγαν αφόπλισε κατά τή διάρκεια τοΰ Ιταλικού πολέμου 500 Ιταλούς μέ ένα μόνο περίστροφο καί μιά μπλό­φα.

Σέ φανερή αντίθεση μ' αυτόν ήταν ό Έλατος, ένας να γενειοφόρος γίγας μέ υψος πάνω άπό 1.84μ. 0ι άλλοι ήτανν ό Γιώργος, πρώην ράπτης, ό Βασίλης πρώην υπάλληλος τηλεφωνικής εταιρίας καί ό Ρήγας άλλος πάλι γενειοφόρος, σκληρός άνδρας, πού έγινε καί ο επίσημος μάγειρας μας.
Οι πρώτες μου εντυπώσεις άπό τήν κατάσταση του νησιού μετά άπό ταξίδια δύο εβδομάδων εδώ γύρω ήταν πώς τό ηθικό τοΰ κόσμου καί κυρίως των Ανταρτών, δέν είχε πέσει.
Ό θάνατος καί οι ταλαιπωρίες είχαν γίνει τόσο κοινοτυπία πού φαινόταν πώς δέν τους επηρέαζαν καθόλου. Οι προμήθειες των τροφίμων ήταν επαρκείς γιά νά αποφύγουν τήν πείνα καί ιδιαίτερα εάν κατόρθωναν νά κρατήσουν τήν συγκομιδή άπό τους Γερμανούς.
Φυσικά οι χωρικοί τρώνε πάντα καλλίτερα τό καλοκαίρι ό­ταν ωριμάζουν τά σιτηρά, Ό κόσμος ήταν ντυμένος σάν νά φορούσε το τελευταίο του κοστούμι.
Βέβαια αυτό δέν είχε καί τόση σημασία τό καλοκαίρι αλλά τόν χειμώνα θά ήταν φοβερό.
Τά παπούτσια ήταν μεγαλύτερη ανάγκη καί ήμουν πολύ ευχαριστημέ­νος πού κατάφερα νά κουβαλήσω μαζί μου περί τά 100-150 ζευγάρια. Αυτό τους έκανε μεγάλη εντύπωση.
Τά περισσότερα γυναικόπαιδα ήταν ξυπόλητα καί τό μόνο πού είχαν νά βάλλουν στά πόδια τους ήταν ένα κομμάτι παληό λάστιχο γιά σόλα μέ κατσικίσιο δέρμα γύρω άπό τό πόδι. Ή Ιατρική είχε εκλείψει, μά ο κόσμος φαινόταν αρκετά υγιής, αν εξαιρέσουμε μία ασθένεια του δέρματος πού είχε πλήξει τό 1/3 του πληθυσμού.

Ή αιτία ήταν η έλλειψη του σάπιονος."Ολοι ήλπιζαν γιά ένα καλλίτερο ξέσπασμα μετά τήν άπελευθέρωση καί πίστευαν πώς ol μεγάλοι Σύμμαχοι οι Αμερικάνοι, θά μπορούσαν νά βοηθήσουν.
Στίς 24 Ιουλίου ό Στάθης καί εγώ πήγαμε στό Πήλι νά συναντήσουμε ένα αντάρτικο καΐκι πού μας έφερνε ένα στρατηγό Αντάρτη άπό τή Στε­ρεά γιά νά κάνει γενική επισκόπηση.
Είχαμε γλέντι εκείνο τό βράδυ καί άφοΰ ακούσαμε Ελληνικά τραγούδια επί δύο ώρες συνέχεια έμαθα μέ τή σειρά μου στον Στρατηγό καί τήν παρέα του τό " BOOLA BΟΟLA".
Τό άλλο πρωΐ δλο τό στρατόπεδο τό τραγουδούσε σάν νά ήταν όλοι πα­λαιοί φοιτηταί του YALE, κί εγώ βαπτίσθηκα υπολοχαγός " BΟΟLA".
Ή συζήτηση πού είχα μέ τό στρατηγό Όρέστη ήταν πάρα πολύ ενδιαφέρουσα.
"Ηξερε Ένα σωρό ιστορίες γιά τόν LINCOLN καί τους Αμερικανούς συγγράφεις UPTON SINCLAIR καί PEARL BUCK.- ήταν οι αγαπημένοι του γιατί έγραφαν πάντα γιά τή γη καί τή ζωή του λαού.
Αργότερα κατά τόν Εμφύλιο πόλεμο πού εξερράγη στην Αθήνα, ό στρατηγός 'Ορέστης διοικούσε τίς δυνάμεις του ΕΑΜ οι οποίες έμάχοντο κατά των Βρεττανικων καί Κυβερνητικών στρατεύματων.

Έκεΐνο τό βράδυ μετά τό γλέντι κοιμήθηκα στην αποβάθρα στό Πήλι.

Άργά πολύ ακούσαμε κάτι τουφεκισμούς προς τή μεριά της Λίμνης άλλα τό πήραμε γιά μιά άπό τίς συνηθισμένες συγκρούσεις Γερμανικού καί Αντάρτικου καϊκιού καί δέν δώσαμε σημασία.
Τήν επομένη έφθασε άπ τή Σμύρνη τό καΐκι μέ τόν διερμηνέα μου τόν Σπύρο και γυρίσαμε πίσω στην βάση μας στό Προκόπιον, πού έβρίσκετο περίπου έξ μίλια άπό τήν άκτή. Τό αμέσως έπόμενο βράδυ οι Γερμανοί βομβάρδησαν τήν αποβάθρα στό Πήλι, όπου είχαμε κοιμηθεί.
ΤΗταν μία εντελώς απροειδοποίητος έπίθεσις.Τό μεθεπόμενο βράδυ είδαμε τίς ρουκέττες καί ακούσαμε βομβαρδισμούς άπό τό Πήλι καί από τη Λίμνη. Τό Πήλι απέχει έξ μίλια άπό τό Προκόπιον στην ανατολική πλευρά του νησιού καί η Λίμνη 15 μίλια άπό εκεί, προς την αντίθετη ακριβώς κατεύθυνση.

"Οταν ξυπνήσαμε τό ‘αλλο πρωΐ ο ουρανός ήταν σκεπασμένος άπό σύννεφα καπνού άπό τους βομβαρδισμούς πού είχαν γίνει στό Πήλι.
Σχεδόν άμέσιος μετά, ένα μήνυμα μας ήρθε άπό τό Αντάρτικο σύνταγμα; παραγγέλνοντας στους φρουρούς μας νά μετακινηθούν σέ πιό ασφαλές μέρος. Τώρα ήταν σίγουρο πώς οι Γερμανοί είχαν μάθει τήν ακριβή θέση της Αποστολής καί θά μας έπιτίθοντο.
Καθώς δέν είχαμε, μέχρι τότε, επιβε­βαιώσεις γιά Γερμανικές άποβιβάσεις στίς άκτές,καί άφοΰ ξέραμε πώς οι, Αντάρτες είχαν μπλοκάρει τόν κύριο δρόμο άπό την Χαλκίδα νόμισα πώς δέν βρισκόμαστε σέ άμεσο κίνδυνο καί έπεισα τόν Στάθη νά αναμέ­νουμε εξελίξεις.
Τό Αρχηγείο μας ήταν σ' ενα εξοχικό σπιτάκι στό Προκόπιο, ιδιοκτησία ενός "Αγγλου μέλους του υπουργικού Συμβουλίου, πού όνομάζετο ΝΟΕL ΒΕΚΕR.
Ηταν μία πολύ γραφική τοποθεσία, καί κατά τόν Έλληνο-ίταλικό πόλεμο είχε χρησιμοποιηθεί άπό τους Ιταλούς γιά ραδιοφωνικός σταθ­μός.

Αργότερα κατά τό μεσημέρι λάβαμε πληροφορίες ότι ό εχθρός εϊχε αποβιβασθεί σέ εξι μεριές στίς ακτές του νησιου.
Μεταξύ αυτών ήταν καί τό Πήλι, η Λίμνη καί τό Κυμάσι. Τό Πήλι ήταν μόνον 15 λεπτά άπ' τό Προκόπιον μέ αυτοκίνητο η Λίμνη μόνο 25 λεπτά.
Προσωπικά έπίστευα δτι οι Γερμανοί θά πήγαιναν μάλλον προς βορρά δπου υπήρχε μεγαλύτερη συγκομιδή. Άλλα οί Αντάρτες ανησυχούσαν πολύ μήπως παγιδευθοΰμε, καί δταν ήρθε άλλο έπεΐγον μήνυμα άπό τό σύνταγμα διατάζοντας μας νά μετα­κινηθούμε, ό Στάθης έσπευσε νά οργανώσει τή φυγή μας στά δάση.
Περπατούσαμε δλη νύκτα μέσ' τά λοφώδη δάση και γυρίσαμε πίσω τα χα­ράματα πεθαμένοι στην κούραση.
Έκεινο τό πρωΐ στις 10 μια γυ­ναίκα μέ τραγική όψη, έτρεξε νά μας πή πώς ενα απόσπασμα Ελληνικών προδοτικών δυνάμεων καί Γερμανικών στρατευμάτων της πήρε τά τρία παιδιά της.
Ηταν φοβερό αλλ' αυτό πού μας τρόμαξε περισσότερο ήταν δτι αυτό έγινε πρίν μιά ώρα 4 χιλιόμετρα πιό πέρα καί έσήμαινε δτι ο εχθρός προχωρούσε προς τό μέρος μας. Αμέσως κρύψαμε όλον τόν βαρύ εφοδιασμό μας στα χαμόκλαδα καί ξεκινήσαμε γρήγορα γιά τό Πήλι. Ελπίζαμε πώς θά καταφέρναμε νά διασχίσουμε τήν κοιλάδα του Πήλι καί νά κριφτουμε στην άλλη πλευρά του βουβού πρίν προλάβει ό εχθρός νά μας φθάσει στό Πήλι. Τρέχοντας ολοταχώς φθάσαμε στά περίχωρα του Πή­λι καί περάσαμε τήν κοιλάδα πού έχει έκταση μισοΰ χιλιόμετρου, στίς 11 π.μ. Ό κόσμος έφευγε άπ' τήν πόλη κουβαλώντας δ,τι μπορούσε μαζί του. Άμέσως μόλις φθάσαμε στους θάμνους άντίκρυ στην πόλη, ακούσαμε πολυβολισμούς πού άνήγγελαν τήν είσοδο τών γερμανών στό Πήλι.
Γιά μυστικότητα οι Αντάρτες αποφάσισαν νά αποφύγουμε τά μονοπάτια καί νά σκαρφαλώσουμε κατ' αύθείαν στό βουνό. Αυτό ήταν εύκολη άσκηση, γιά τίς γίδες,άλλα δχι καί γιά μένα πού γιά πρώτη φορά στή ζωή μου πίστε­ψα πώς δέν θά καταφέρω. Ξεκίνησα κουβαλώντας δύο αποσκευές καί τό όπ­λο μου άλλα μετά άπό λίγο αναγκάστηκα νά τά εγκαταλείψω δλα - εκτός από τά πιο ουσιώδη- καί νά συνεχίσω μέ τά απολύτους απαραίτητα.

Σκαρ­φαλώσαμε ίσια πάνιο προς τήν κορυφή πέντε εξαντλητικές ώρες.Στίς 4μ.μ. κατακουρασμένοι, συρθήκαμε μέσα σέ μιά μικρή σπηλιά καί ξαπλώσαμε εκεί. 'Η τροφή μας άπετελεΐτο άπό τρείς κονσέρβες, δύο ρέγγες καί μισό καρ­βέλι ψωμί καί εμείς είμασταν ένδεκα - τρία αγόρια μας είχαν συναντή­σει στό δρόμο-,
Γρήγορα τά μοιραστήκαμε καί οι ένδεκα, αλλά μας έλειπε τό νερό και αυτό ήταν πολύ πιό σοβαρό άπό τό φαί.
Είχαμε μόνο τρία παγούρια και βράζαμε άπό τή ζέστη.

Στείλαμε ενα άπό τά αγόρια πίσω σέ μιά πηγή νά γεμίσει στά ασκιά αλλά είδε τους Γερμανούς καί δέν πρόλαβε νά μας γεμίζει γιατί το βαλε στα πόδια. Ενωρίς τό άλλο πρωΐ ξεκινήσαμε νά βρούμε άλλη πηγή. 'Άν καί μπορούσα νά είχα ορκιστεί ότι αυτό τό βουνό ήταν ψηλότερο καί άπό τό "Εβερεστ", τελικά τά καταφέραμε. "Ολη την ήμερα συ­ναντούσαμε χωριάτες μέ τά παιδιά τους, τά γίδια τους καί δτι άλλο μπορούσαν νά κουβαλήσουν , πού έφευγαν. Φθάσαμε στη πηγή αργά το από­γευμα, δλοι κατατσακισμένοι.
Προς μεγάλη μας ευχαρίστηση ήπιαμε νε­ρό καί πλυθήκαμε καί αισθανόμασταν όλοι τόσο καλά πού οι δυό μι­κρές ρέγγες χωρισμένες στά 15 μερίδια μας φάνηκαν σάν αληθινό γεύ­μα.
Τήν νύκτα τήν περάσαμε δλο φόβο- ένας εφιάλτης άπό καπνό καί ζεστές λάμψεις πού ερχόντουσαν άπό τίς φωτιές του δάσους. Ό εχθρός είχε μείνει στό Πήλι μόνο μιά μέρα.
Μά άφοΰ κυκλοφορούσε η φήμη πώς ήξεραν ότι ειμασταν τριγύρω έπρτιπε νά μείνουμε εκεί πάνω.
Ό κόσμος αντιμετώπιζε τήν άθλια κατάσταση του μέ φιλοσοφία.Μιά γυναίκα μό­λις είχε μάθει πώς έκαψαν τό σπίτι της."Δέν πειράζει καί τόσο τώρα πιά", ειπε σηκώνοντας τους ωμούς της."Κάνει ζέστη καί μπορού­με νά ζήσουμε στην ύπαιθρο.".
Ό Σπύρος τήν ρώτησε : " Καί τόν χειμώνα,τί θά γίνει;" "Ω έχουμε καιρό μέχρι τότε .Πολλά μπορούν νά συμβούν ποιος ξέρει".
'Ο Στάθης ήταν απασχολημένος,καί γυρίζοντας τήν δεύτερη μέρα απ’ όταν τό σκάσαμε, έφερε ψωμί, κρασί, τυρί, στάρι- ό πρώτο μας κανονικό φαγητό άπό τότε πού φύγαμε άπ' τό Προκόπιον τρεις μέρες πρίν-. Άργά τό απόγευμα εκείνη τήν ημέρα,τά παιδιά έζεψαν κάτι μουλάρια ώστε νά διασώσουμε τά υπάρχοντα μας πρίν τά πάρει ή φωτιά.- Ηταν σέ απόσταση λιγότερη άπό 400 μέτρα, όταν φθάσαμε εκεί -καί κατά τό σούρου—. πο φθάσαμε στά περίχιορα του Πήλι καί ακολουθήσαμε τά μουλάρια στό μονοπάτι προς τό "Εβερεστ", εως τίς δύο τό πρωί.

Τελικά φθάσαμε σ' έ'να διάφωτο στό οποίο αποφασίσαμε νά έγατασταθούμε μέχρι νά σταματήσει η επιδρομή.
Τό διάφωτο απείχε 1 - 1/2 ωρα άπο το Πήλι, καί δέσποζε της θάλασσας. Καί ένω ήταν λιγάκι δύσκολο νά συνηθίσουμε στους 45 βαθμούς γωνία εί'-μαστε αρκετά ευχαριστημένοι που βρεθήκαμε εκεί.
Την επομένη πήγα κά­τω στό Πήλι νά ελέγξω τίς ζημιές.
*Η πόλη κάπνιζε ακόμα καί οι άνθρω­ποι οπισθοχωρούσαν μέ μιά Εκφραση ολο κατάπληξη στό πρόσωπο τους -οι περισσότεροι έβρισκαν τά υπάρχοντα τους λεηλετημένα ή κατεστραμέ. Άπ' ό'τι συμπεράναμε, περί τά 250 στρατεύματα είχαν σαρώσει τό νη­σί από τη Λίμνη ώς τό Πήλι.Οι 40% ήταν Γερμανοί καί οι υπόλοιποι "Ελληνες πρόδόται.
Οι τελευταΐοι είχαν βάλει τίς πυρκαϊές, λεηλατήσει καί εκτελέσει δύο άνδρες.
*0 κόσμος μισούσε αυτούς τους προδότες πολύ περισσότερο από τους Γερμανούς καί είχε δίκηο, άφου μάλιστα ήταν υπεύθυνοι γιά τίς χει­ρότερες βριομοδουλειές.
Συνολικώς εξι σπίτια στην πόλη κάϊικαν εντε­λώς- μόνο τά λίγα κεραμίδια καί τά σπασμένα οικιακά σκεύη έδειχναν πώς εκεί είχε υπάρξει ζωή πρίν.
Τό Αντάρτικο σύνταγμα τρελλάθηκε μ' αυτή τη Γερμανική εισβολή. Συγκέντρωσε τίς δυνάμεις του μακρυά προς τον Νότο, όπου προέβλεπε τήν κυριώτερη Γερμανική δύναμη.
Οι Γερμανοί είχαν προχωρήσει καί προς τήν θάλασσα καί προς τά βουνά, αποφεύγοντας τον μπλοκαρισμένο δρόμο της Χαλκίδος, γιά νά σαρώσουν τό νησί μέ μιά τακτική επίθεση. Οί Αν­τάρτες ήταν πολύ αδύνατοι γιά νά αντισταθούν στή Γερμανική δύναμη, αλλά είχαν λεηλατήσει τίς φάλαγγες τους καί είχαν απομονώσει τά απο­σπάσματα των Γερμανών. Αυτές οι τακτικές τους, αν καί ανεπαρκείς νά σώσουν τήν συγκομιδή ή νά εμποδίσουν τίς λεηλασίες είχαν σκοτώσει αρκετούς από τους εχθρούς.
Οι Γερμανοί αραίωσαν μετά μία άσχημη εβδομάδα καί οι Αντάρτες μου ζήτησαν να κάνω ενα ταξίδι ενα γύρω γιά νά υπολογίσω τίς ζημιές. Αυτό ήταν μιά αρκετά λυπηρή δοκιμασία, όχι μόνο γιά τους σωρούς από ερεί­πια πού συναντούσα σέ κάθε μου βήμα ή τά φαινομενικά άθικτα σπίτια χωρίς τίποτα μέσα εκτός από τά λίγα συντρίμια επίπλων, μά καί γιατί ολο τό χωριό με ακολουθούσε κατά πόδας -οι άνδρες κυλιόντουσαν στο καμμένο στάρι, τό οποίο μόλις είχαν θερίσει, οί γυναίκες μου έδειχ­ναν με στωϊκότητα ένα απανθρακωμένο οικογενειακό λείψανο και μερι­κές τίς έπιανε υστερία- ολα αυτ’α ήταν αφάνταστα δυσάρεστα για μένα. "Ολος ο κόσμος με κοίταζε σά νά μου ζητούσε βοήθεια αλλά δεν υπήρ­χε τίποτα άπολύτως που νά μπορούσα εγώ ή οποιοσδήποτε άλλος να κάνει γι'αυτοΰς εκείνη τή στιγμή.

 
Κατά τή διάρκεια του ταξιδιού μου στή Βόρειο Εύβοια πού κράτησε μία εβδομάδα, είδα 150 σπίτια τελείως καμμένα. Μισά περίπου από τά υπόλοιπα σπίτια και όλα τά μαγαζιά είχαν λεηλατηθεί τελείως. Το χωριό Τσούκα είχε καταστραφεί κατά 95% και τό χωρίο Ροβιές κατά τά 90%.
Δυτό ήταν ενα τυπικόπαράδειγμα με τόν ανηλεή τρόπο με τόν όποιον πολεμούσαν οι Γερμανοί καί οι "Ελληνες προδόται τίς δυνάμεις άντιστάσείως. Μόλις κάλμαρε λίγο ή κατάσταση από τίς εχθρικές επιθέ­σεις, ό STIX ήταν έτοιμος νά καταστρώσει τίς επιχειρήσεις των πλη­ροφοριών .Κοντά στην Καστανιώτισσα, σ' ενα λόφο επιβλητικό ο όποιος δέσποζε στό κόλπο του Βόλου - Παγασιτικό- εγκατέστησε ενα στέκι γιά τήν επιτήρηση των πλοίων καί έστελνε καθημερινώς αναφορές σχε­τικά μέ τήν Γερμανική κίνηση πού έρεε προς Βορράς. Αυτά ήταν κουραστική δουλειά μέ μόνο τυχαία επιβεβαίωση της αποτε­λεσματικότητας της γιατί οι αεροπορικές επιθέσεις στά πλοία τά οποία ανέφερε, γινόντουσαν πολύ μακρυά στον Βορρά. Κάτι πολύ ικανο­ποιητικά νέα ήρθαν άπό τό Κάιρο αφού ο SΤΙΧ είχε σημειώσει ενα πελώριο γερμανικό κανονιοφόρο.Αναφερόμενη σ' αύτό τό μήνυμα.ή βά­ση ειδοποίησε οτι τό πλοίο είχε βυθιστεί άπό Βρεττανικά βομβαρδι­στικά--.
Επίσης έλαβε μερικές αποστολές των OSS καί Βρεττανικές αϊ όποίαι εβαινον προς τήν Κεντρική "Ελλάδα.
Ένημέρωσε αυτές τίς ομάδες μέ τίς τελευταίες πληροφορίς πού είχε λάβει από τή Στερεά καί τίς εφοδίασε μέ συνοδείες Ανταρτών γιά να πάνε ασφαλώς στο δρόμο τους.
Κατά την περίοδο αύτη δέν ήρθαν από τήν Ελλάδα όμάδες με ειδήσεις άλλα κάμποσα σακκίδια γεμάτα μέ υλικό είδήσεων έφθασαν σ' αυτόν καί διαβιβάσθηκαν μ' ένα κάΐκι στή Σμύρνη καί κατόπιν στό ΚάΊ'ρο.
Έν τω μεταξύ στό Αρχηγείο των OSS στην Αίγυπτο, ό δεύτερος Αμερικανός μέλος της "Στυγίας", ετοιμαζόταν νά έρθη νά βοηθήσει τόν STIX. Αυτός ήταν ένας 26αρης νέος μέ τό όνομα JOHN L KALVOKORESIS, ιδιώτης άπό την Νέα Υόρκη, πού υπηρετούσε σάν υπάλληλος πληροφοριών της INTE­LLIGENCE στην Ελλάδα.Διπλωματούχος του Πανεπιστημίου HARVARD, ό Καλβοκορέσης στρατολογήθηκε γιά τά 0SS άπό τήν ασφάλεια των ναυτι­κών εργασιών τό 1943 καί εστάλη υπερθαλασσίως γιά ειδική αποστολή στην Τουρκία.
"Οταν τελείωσε ή αποστολή του μετεβιβάσθη στό Ελληνι­κό γραφείο, όπου απέκτησε μία καταπληκτική εικόνα γιά τήν κατάστα­ση της χώρας των προγόνων του.
Μέ τήν ευκαιρία πού του εδόθη νά φύγη άπό τήν εργασία του γραφείου προσεφέρθη έθελοντικως νά βοηθήση τόν STIX, καί έφθασε μέ ένα κα'ικι στην Εύβοια κατά τά μέσα Αυγούστου.
"Αν καί ίδιώτης, διετάχθη νά φορέση στολή υπολοχαγού ένεκα της αποστολής του. Καί ένω κατήγετο εκ μακρυνών Ελλήνων προγόνων εϊχε μία ιδέα Ελληνικών όταν ξεκί­νησε γιά τήν Ευβοια.

Ό STIX τόν δέχτηκε στην ακτή κοντά στό Πήλι μέ ενα μεγάλο άπόσπασμα Ανταρτών, καί ήταν πολύ χαρούμενος πού τόν έβλεπε, καί ακόμα τά λίγα Ελληνικά του νεοφερμένου ήταν μεγάλο προσόν άφοΰ ό διερμηνέας του εϊχε λιποτακτήσει λίγες μέρες πρίν. Ό διερμηνεύς, ένας Κομμουνιστής δογματιστής έφυγε χωρίς νά πή σέ κανέναν τίποτα, και γιά λίγο οί Αντάρτες ήταν αναστατωμένοι, φοβού­μενοι πώς μπορούσε νά είχε πάει μέ τους Γερμανούς.

Έν τούτοις έλα­βαν αργότερα δυό λέξεις πώς είχε απλώς πάει στό αρχηγείο του Κομ­μουνιστικού κόμματος.
Μέ τόν ερχομό του Καλβοκορέση καί μερικών ασυρματιστών ή παρατήρησις τών πλοίων έπκτάθη αμέσως.
"Ενας πρώην ασυρματιστής του Ελληνικού ναυτικού ανέλαβε τόν σταθμό πού ήταν κοντά στην Καστανιώτισσα, καί οι δύο Αμερικανοί πήγαν στην κεντρική Εύβοια, όπου ενώθηκαν μέ τό Αντάρτικο Σύνταγμα, την κυριώτερη πηγή της μυστικής υπηρεσίας -INTELLIGENCE- στή νησί.
Τώρα υπήρχε κάθε ένδειξη δτι οι Γερμανοί θά έφευγαν σύντομα άπό τήν Έλλάδα, οί Αντάρτες ηΰξησαν τίς επιδρομές καί τίς ενέδρες στά πόστα των φρουρών καί στους περιπόλους, μέ ικανοποιητικά αποτελέσματα. Λίγο πρίν έγκανιαστεΐ η "Στυγία" αποστολή, μία μεγάλη ανταρτική επι­χείρηση κατά των 'Ελληνικών προδοτικών στρατευμάτων, είχε λάβει χώρα.
Κάποιος Λιάκος, ένας από τους αρχηγούς των προδοτών, είχε εγκαταστήσει τό γενικό Στρατηγείο του στό Ξηροχώρι στό όποιον έπετέθησαν ξαφνικά ένα βράδυ ο.ί. Αντάρτες.
Κατά τήν διάρκεια της φοβερής μάχης πού έπηκολούθησε στούς δρόμους ένας Αντάρτης επετέθη στον Λιάκο, καί παίρνοντας μία Ιταλική χειροβομβίδα, έσκισε τήν κορδέλα καί τήν έμπηξε στό στομάχι του συμπατριώτη του.
"Οταν εκπυρσοκρότησε ή χειροβομβίδα τους σκότωσε καί τους δυό.
Προς αναγνώριση αΰτοΰ του κατορθώματος πού εξανάγκασε τήν αποχώρησιν των προδοτικών δυνάμεων, οι κάτοικοι του χωριοΰ άλλαξαν τό δνομα της Κεντρικής πλατείας τους καί τήν ονόσαν " Πλατεία 1ης Απριλίου". Κατά τά τέλη του Σεπτέμβρη οι Αντάρτες 'έλαβαν μία μυστική πληροφορία ότι μία Γερμανική φρουρά 100 άνδρων σχεδίαζαν νά φύγουν δί' άυτοκινήτων άπό τήν Κύμη για τό Αλιβέρι.
Αμέσως έστεισαν μιά ενέδοα άφοΰ μπλοκάρησαν τόν δρόμο κόβοντας δύο δένδρα. Όταν ή παράταξις των Γερμα­νών σταμάτησε στην άπόφραξη, οι Αντάρτες όρμηξαν μέ χειροβομβίδες, αυτόματα,τουφέκια καί πιστόλια.
"Εγινε ένας σύντομος μανιώδεις άγων όπου 60 εχθροί σκοτώθηκαν καί 30 πιάστηκαν αιχμάλωτοι.
Ό Καλβοκορέσης είδε τους άίχμαλώοτυς αργότερα.Τούς στοίβαξαν όλους σ' ένα σχολείο καί ό αρχηγός τους πού μιλοΰσε Αγγλικά, παραπονέθηκε στον Αμερικανό δτι αυτός καί οι άνδρες του είχαν εξουσιοδοτηθεί άπό τίς συμβάσεις της Γενεύης γιά νά έχουν εφόδια-κουβέρτες κ.λ.π.-.Ό Κάλβο ήξερε ότι τά Γερμανικά στρατεύματα άπό τό 'ίδιο αυτό απόσπασμα είχαν τελευταία λήστεψει, κάψει καί γυμνώσει αυτήν τήν πόλη, παίρνοντας δλες τίς κουβέρτες και άλλα πολύτιμα μαζί τους.
Του έδωσε μεγάλη χαρά νά βεβαιώσει τόν Γερμανό πώς ήταν πολύ τυχερός πού ζοΰσε ακόμη και νά του πη πώς αυτός μέν σάν Αμερικανός θά έφευγε σε λίγο άπό τήν πό­λη άλλα είχε δμως αμφιβολίες γιά τό αν οι "Ελληνες θά άφηναν αυτόν καί τους ομοεθνείς του Γερμανούς, νά ζήσουν πολύ ακόμα. Ποτέ δεν έμά­θε τί απέγιναν αυτοί οι εχθροί.........
Τρεις εβδομάδες αργότερα, άπό την ημέρα άφίξεως του Κάλβο, 'εφθάσε στην Εύβοια ό αρχηγός των OSS του Ελληνικοί; γραφείου της INTELLIGENCE, ανυπόμονος νά φύγει τό συντομότερο δυνατόν γιά τήν Αθήνα, ή εκκένω­ση της οποίας έθειωρεΐτο επικείμενη. Μία ένδειξη οτι τά πράγματα θά διελύοντο σύντομα, ήρθε δταν οι Γερμανοί τραβήχτηκαν άπό τη Νότια Εύβοια.
Ό STIX καί οί επίσημοι των OSS έγνεψαν γεια - χαρά στον Καλβοκορέση, τόν όποιον άφησαν γιά νά άναλάβη την επιτήρηση των πλοί­ων καί γενικώς τίς δουλειές της 'Στυγίας" Αποστόλης, καί αυτοί έφυ­γαν γιά την Νότιο Εύβοια.
Έκεΐ συμμετείχαν στην ταραχώδη απελευθέρω­ση μερικών εκκενωμένων πόλεων και συνάθροισαν πληροφορίες καθώς πε­ρίμεναν την ευκαιρία γιά νά ορμήσουν στην Ελληνική πρωτεύουσα.

Στίς 11 Οκτωβρίου, ενεργώντας σύμφωνα με τίς πληροφορίες πού είχαν πώς η αντίθετη ακτή της Κεντρικής 'Ελλάδος είχε έλευθεριοθεΐ άπό τους Γερμανούς,έφυγαν τά μεσάνυκτα μ' ενα Αντάρτικο καίκι, αποβιβάστηκαν στην Στερεά περί τά 20 μίλια ανατολικά της Αθήνας χαί προχώρησαν προς ένα "άσφαλές" μοναστήρι, όπου θά έμειναν τήν νύκτα.Τά ταραχώδη γεγονότα πού έπηκολούθησαν περιγράφονται ζωντανά άπό τόν ί'διο τόν STIX; " Τήν επομένη ξυπνήσαμε φρέσκοι-φρέσκοι, στο μικρό μοναστήρι πού είχε κτιστεί στην έρημη βουνοπλαγιά καί βρεθήκαμε περιτριγυρισμέ­νοι άπό ένα εύθυμο πλήθος άπό 500 ανθρώπους πού φώναζαν υπέρ των "Αμερικανών". Ό θεός μόνο ξέρει άπό πού ήρθαν καί πώς βρέθηκαν εδώ, αλλά τούτη τή φορά είχαμε πιά συνηθίσει στό νά είμαστε στό κέν­τρο της προσοχής.Καθώς ανοίξαμε τήν πόρτα γιά νά βγούμε εξω τό πλήθος μας περικύκλωσε,μας σήκωσε στά χέρια του, μας πέταγε λουλού­δια,μας φιλούσε καί τέλος μας στεφάνωσε μέ δάφνες.
Τί συγκίνησις ήταν αυτήί
"Οταν έφυγαν οι Γερμανοί ό κόσμος ήταν τόσο φοβισμένος καί τα­ραγμένος από τά τέσσερα χρόνια του τρόμου καί της πείνας που σχε­δόν δέν μπορούσε νά πιστέψει δτι τελείωσαν δλα.
Η αφιξίς μας ήταν οριστική απόδειξη της απελευθέρωσης των καί τό σινιάλο των εκρήξεων ήταν άλλη μία άπόδειξις.
Οι φωνές καί τά γέλια έβγαιναν άπ' τίς καρδιές,καί τά πλατειά χαμόγελα τ' ακολουθούσαν μά­τια γεμάτα δάκρυα.Κι'έμεΤς επίσης είμαστε ευτυχείς καί πνιγμένοι άπό συγκίνηση.
Μετά άπό μιά σύντομη ανάπαυση ξεκινήσαμε μέσα σ'ενα αμάξι Ι.Χ.Τσεβυ του 1934, καί μέ οδηγό τόν JIMMY DURANTE,στολισμένοι καί έμεις κα­θώς καί τό αυτοκίνητο μέ λουλούδια καί Αμερικάνικες σημαΐες.
Ό οδηγός πατούσε τό γκάζι ενθουσιασμένος καί γύριζε πίσω σέ μας μι­λούσε κουνώντας τά χέρια του στό πλήθος. 'Ο δρόμος καθ' δλο τό μήκος του ήταν γέρατος κόσμο πού φώναζε καί πετοΰσε λουλούδια, σταφύλια κλωνάρια άπό έληές καί οτιδήποτε άλλο μπορούσε νά βρή εκείνη την ώρα.
Ε'ίχαμε κυριολεκτικά χαθή κάτιο άπό τά λουλούδια καί αναγκαστή­καμε νά σταματήσουμε καί καθαρίσουμε τό τζάμι ώστε νά μπορούμε νά βλέπουμε.
Μιά φτωχιά γρηούλα,καθώς μας είδε νά περνάμε καί επειδή δέν βρήκε τίποτα νά μας δώσει, πέταξε τήν ποδιά της χάμω στό δρό­μογιά νά περάσουμε.
Σέ μια πόλη τό πλήθος έκοψε τήν σκεπή του αυτοκινήτου μας άλλα κα­νείς δέν νοιάστηκε γι’ αυτό. Κατά τό μεσημέρι φθάσαμε σέ ενα σημείο έλεγχου δπου ο δρόμος είχε ίνα ζιγκ ζαγκ μέ άνοιγμα γιά ίνα μόνο αυτοκίνητο. Ενας "Ελληνας ήρθε καί τόν ρωτήσαμε εάν η πόλη ήταν ελεύθερη άπό τόν εχθρό. Μας απάντησε πώς ήταν, άλλα καί υπήρχε ενα Γερμναικό απόσπασμα στό κτίριο πού βρισκόταν στην απέναντι μεριά του δρόμου. Αμέσως ξεκινήσαμε γιά τήν πόλη.
Μάθαμε πόσο τυχεροί εί­μαστε δταν φθάσανε τά τζίπς μας τήν επομένη.
"Οταν πλησίασαν σ' έκεΐνο το ίδιο σημείο ελέγχου, ειδοποιήθηκαν άπό "Ελληνες δτι οι Γερμανοί έμαθαν πώς ειχαμε φθάσει έκεΐ πρίν είκοσι ώρες καί είχαν στήσει ένα πολυβόλο, πού μόλις έλειψε νά κτυπήση τήν ομάδα των τζίπς Μόλις που πρόλαβαν νά τους ειδοποιήσουν,, καί παρέκλιναν προς τήν Αθήνα, άπό άλλον σίγουρο δρόμο. "Ενας άπό τήν ομάδα μας ήξερε τήν Αθήνα καί μας οδήγησε στό σπίτι ενός ηλικιωμένου Αμερι­κάνου πού είχε ζήσει εκεί επί καταοχής. "Αναψε άπό χαρά μόλις μας είδε καί μας έκανε νά αισθανόμαστε πολύ άνετα.Είχε ενα μεγαλοπρεπές σπίτι γεμάτο βιβλία, εικόνες καί οτιδήποτε θά μπορούσα νά επιθυμού­σα νά είχα γιά ένα καλοκαίρι.Εκείνο τό βράδυ ειμασταν έξηντλημένοι άπό τήν κούραση καί άπό τίς συγκινήσεις καί πέσαμε νωρίς νά κοιμη­θούμε, αλλά νωρίς τό άλλο πρωΐ ανεβήκαμε στην ταράτόα γιά νά δοΰμε τήν πόλη. Ηταν πολύ ωραία, μέ παλαιά καί υπέρ-μοντέρνα κτίρια καί υπέροχη θάλασσα καθώς καί τά βουνά.Προς έκπληξη μας ανακαλύψαμε δτι τά πρώτα συμμαχικά «στρατεύματα» πού έφθασαν ειμασταν εμείς, καί πραγματικως οι "Αγγλοι δέν φάνηκαν πρίν 36 ώρες.
Ξέραμε πώς άv βγούμε έξω μέ στρατιωτικά ό κόσμος θά έπεφτε επάνω μας γι' αυτό δανειστήκαμε κάτι παληά ρούχα καί τό σκάσαμε άπό τήν πίσω ΐΐόρτα.
Τι υπέροχο θέαμα ήταν αυτό πού είδαμε μόλις άντικρύσαμε τήν πό­λη .Παντοΰ υπήρχαν τοπικές καί συμμαχικές σημαίες μέ θριαμβευτικές αψίδες σέ κάθε γωνία καί πινακίδες ζωγραφισμένες σέ κάθε σπίτι, πολλές άπό τίς οποίες ήσαν γραμμένες στά Αγγλικά καί χωρίς πολλά λάθη .Κάτω στην πόλη δεκάδες χιλιάδων άνθρωποι τριγύριζαν εδώ καί εκεί φωνάζον­τας τά συνθηματα του κόμματος των, τραγουδούσαν καί έκαναν παρελάσεις πού οργάνωναν εκείνη τή στιγμή. Αμερόληπτα τους πλησιάσαμε δλους καί ο ενθουσιασμός ήταν τόσο συναρπαστικός πού ειμασταν τόσο ευτυχείς δσο καί εκείνοι.
Έκεΐνο τό απόγευμα κάναμε μία βόλτα δέν μπορούσα νά περιμένω άλλο - στην Ακρόπολη.
Είναι μία άπό τίς λιγοστές αρχαιότη­τες στον κόσμο πού δέν έχει χάσει τίποτα από τήν ωραιότητα της καί τήν είδαμε άκριβώς τήν ώρα του ηλιβασιλέματος.Οι άσπρες κολόνες της φάνηκαν χρυσές άπό τόν ήλιο καί τά γύρω λοφάκια πού τήν περιστοιχίζουν Εγιναν ερυθροκύανα! Να κοιμηθούμε ήταν πρακτικώς άδύνατον. Όι καμ­πάνες των εκκλησιών κτυπούσαν ολη νύκτα,καί κάθε ώρα ενά μεγάφωνο φώναζε τά τελευταία νέα,
Την επομένη ή «άριστερα» οργάνωσε μία τεράστία παρελαση. Ηταν αδύνατον νά πλησιάσει κανείς την πλατεία, αλλά όταν είπα διακριτικά του αστυφύλακα δτι είμαι Αμερικάνος, με έστειλε σ΄ένα μπαλκόνι ενός κυβερνητικού κτιρίου καί είχα μία υπέροχη θεα. Σέ λίγο έφθασαν μερικά φιρτηγά μέ Αγγλικά στρατεύματα και μέ μιας πετά­χτηκαν από τα αυτοκίνητα τους και αναμίχθηκαν μέ το πληθος,
Τους έλει­πε όμως η προκαταρτική πείρα,πού εμείς είχαμε, κόίταζαν μέ δυσπιστία ενω γιά ασφάλεια έμεΐς φωνάζαμε καί σπρώχναμε το πλήθος. Αλλά η άνωνυμία μας δέν έμελλε νά κράτηση για πολύ. Τρωγαμε ήσυχοι το φαγητό μας όταν ακούστηκαν φασαρίες από την εξώπορτα.·Τα τζίπς μας είχαν φθάσει ακολουθούμενα από τη μίση πόλη,
Τελικά έπρεπε νά εμφανισθούμε στό μπαλ­κόνι και νά κάνουμε ομιλίες Εως ΄πτου βραχνιάσουμε και τό πλήθος άρχι­σε νά εξαφανίζεται σιγά-σιγά από φανερή εξάντληση. ‘Ο εορτασμός συνε­χίστηκε επί τεσσεοεις μέρες καί νύχτες. Δέν ήταν μόνο η πείνα, τό κρύο η έλλειψις ρουχισμού ή ακόμη τα βάσανα, άπο τά οποία είχαν δει τά μάτια μου ζωντανές αποδείξεις στό αρχηγείο των SS άλλά επίσης τά ψυχικά βάσανα δπως δηλαδή νά μην ξέρεις πότε έφυγε η οικογένεια σου αν θά γύριζε και πόσοι θα γύριζαν έκεΐνο τό ή το άλλο βράδυ. Αυτά τρέλλαιναν τόν κόσμο.
Ηί πόλις ι δπως όλες οι νεο~απελευθερωμένες,παρουσίαζε τεράστιες αντι­θέσεις.
Τό πρώτο βράδυ δύο-τρεΐς δικοί μας πήγαν στό μπαρ ενός μεγάλου ξε­νοδοχείου. Αστειευόμενος είπα θέλω ένα Σκοτς μέ σόδα, ζαμπον καί τυρί, καί σχεδόν τινάχτηκα όταν ο μπαρμαν είιπε " Μάλιστα κύριε", καί μου τά σέρβιρε ολα αύτά. Την επομένη πήγαμε να φάμε έξω καί ριχτή­καμε στά ορεκτικικά;, τα μπιφτέκια στις γαρνιτοΰρες και ο λογα­ριασμός ήταν 24 δολλάρια. 'Αλλά αυτό ήταν μιά πολύ μικρή εικόνα της κα­ταστάσεως.

Προσπαθήστε νά φανταστείτε τήν Νέα Υόρκη χωρίς φωτά, γκάζι ή νερό χωρίς τηλέφωνα η τρόλλεϋ μέ εννέα στά δέκα καταστείματα κλειστά καί άδεια καί τό δολλάριο μέ ελάχιστη αξία - Τρία δολλάρια είχαν τήν αξία ενός σημερινού σεντς -.'Εκτός αυτών όλοι οι σιδηρόδρομοι τά πλοία καί τά εργοστάσια εύρίσκοντο σέ αδράνεια. .Μέσα σέ λίγες μέρες οι πιό ουσιώδεις υπηρεσίες άρχισαν νά λειτουργούν, αλλά καθώς οι Γερ­μανοί είχαν λεηλατήσει τά πάντα, από κουζινικά εμπορεύματα μέχρι ατμομηχανές σιδηροδρόμων, άμαξες καί 'άλλα μεταφορικά μέσα, είχαν νά κάνουν υπεράνθρωπη έργσία γιά νά τά κάνουν ολα αυτά νά ξαναλειτουργήσουν.
Με την αναχώρηση του STIX μαζί μέ την ομάδα των 0SS γιά τήν Αθήνα, ο Καλβοκορέσης βρέθηκε νά πολέμα ακόμη στην Κεντρική Εύβοια.
Καθώς οι Γερμανοί καί τά προδοτικά στρατεύματα τραβήχτηκαν άπό τά βόρεια καί νότια σημεία γιά νά συγκεντρώσουν τίς δυνάμεις τους στην Χαλκίδα, καί οι Γερμανοί στην Νότιο Ελλάδα άρχισαν νά μετακινούνται αποφα­σιστικά προς βορραν,οί εργασίες της INTELLIGENCE αυξήθηκαν καταπλη­κτικά.
Αναπολώντας τα ο Ι'διος νά τί μας λέει, ό «J. L..Καλβοκορέσης : Βιαζόμουν νά πλησιάσω τό πεδίο δράσεως, έτσι μετακίνησα τήν βάση του ασυρμάτου μου σ' ε'να μικρό βουνοχωριό περί τά επτά μίλια εσωτερι­κά άπό τήν Χαλκίδα. Αυτή η τοποθεσία ήταν τέλεια γιά νά παρατηρώ δλες τίς κινήσεις των Γερμναικών πλοίιον καθώς ό πορθμός της Χαλκίδος, είχε πλάτος μόνο 30 μέτρα.
Ή παλίρροια ήταν τόσο δυνατή σ' αΰτό τό σημείο ποΰ τά πλοία μποροΰσαν νά τιερνούν άπό εκεί μόνο ωρισμένες ώρες. Κάθε μέρα υπήρχαν αγκυροβολημένα τιλοια περιμένοντας γιά τήν παλίρροια. "Ενα πρωΐ στείλαμε ένα επείγον μήνυμα δτι μία ομάδα άπό 20 πλοία ήσαν αγκυροβολημένα στην Χαλκίδα καί περίμεναν μιά εΰνοι'κή πα­λίρροια γιά νά περάσουν προς τόν βορρά.
Στην μεσημβρινή επαφή μας επα­ναλάμβανε τό στόχο καί περιμέναμε άγωγιωδώς κάτι νά συμβή. Κατά τίς 2 μ.μ. γερμανικά αντιαεροπορικά
κανονιοβολούσαν καί έφθασε ή άεροπορία άπό το Κάϊρο. 'Ο βομβαρδισμός αυτό τό ίδιαίτερο απόγευμα βύθισε 12 γερμανικά σκάφη,τά οποία ήσαν δλα φορτωμένα μέ στρατεύματα ή προμή­θειες. Ηταν η μεγαλύτερη και η μοναδική στρατιωτική επιτυχία της " Στυγίας" αποστολής,καί μας £δωσε σε δλους μας μεγάλη χαρά καί συγ­κίνηση. Στί ς 13 του 'Οκτώβρη έλαβα ειδήσεις δτι 100 μίλια νοτίως της Αθήνας ο τόπος είχε ελευθερωθεί άπό τους Γερμανούς.
Ή κατάστασις η δική μας στην Εύβοια διαρκώς καλλιτέρευε καί οι Αντάρτες κινητοποί­ησαν τους καλλίτερους άνδρες καί μετακινήθηκαν γιά νά αρχίσουν πόλεμο. Μερικά αποσπάσματα προδοτικών στρατευμάτων, έγκαταλελημένα άπό τους Γερμανούς, είχαν περικυκλωθεΐ. Κατάλαβα δτι η Χαλκίς θά έκκενώνετο σΰντομα άπό τόν εχθρό, καί αισθάνθηκα δτι σάν Αμερικανός θά μπορού­σα 'ίσως νά επηρεάσω τήν παράδοσιν των προδοτικών μονάδων χωρίς περαι­τέρω αιματοχυσία. Γιά νά κατορθώσω αυτό - καί γιά διάφορους άλλους σκο­πούς της INTELLIGENCE - θέλησα νά μετακινηθώ δσο τό δυνατό πλησιέστε­ρα στην Χαλκίδα. Άλλα οι Αντάρτες,πού είχαν τίς δικές τους Ιδέες γιά τό πώς θά φερθοΰν μέ τους προδότες, ήθελαν νά μέ εμποδίσουν σέ οποια­δήποτε ενέργεια μου. Το σχέδιό μου ήταν νά κτήσω ένα φυλάκιο επί της ακτής στά μέσα του δρόμου Χαλκίδος-Άλιβερίου.
Οί Αντάρτες είχαν περι­κυκλώσει τά προδοτικά αποσπάσματα καί στίς δύο αυτές πόλεις καί αισ­θάνθηκα ότι τό μέρος πού διάλεξα θά ήταν πολύ έπικίνδυνο.
Μέ παρόρμη­σαν νά τοποθετηθώ σέ ένα έγκαταλελειμένο ορυχείο λιγνίτου κοντά στό Άφράτι καί σέ απόσταση 5 μιλίων άπό τήν Χαλκίδα.
Τό δέχτηκα χωρίς προθυμία καί μετέφερα τους δύο ασυρμάτους πού μου άνηκαν καθώς καί τρεις Αντάρτες, στό σπίτι του διευθυντή του ορυχείου Εξακολουθούσα νά ενεργώ άπό τόν εκεί ραδιοφωνικό σταθμό μας.Τό πρωΐ τής17ης 'Οκτωβρίου ξεκίνησα μέ τόν έναν Αντάρτη γιά τό Αλιβέρι καί ανυπομονούσα νά ελέγξω τις έξελίξεις στό εκεί μέτωπο καί εάν δυνατόν νά πείσω τους περικυκλωμένους προδότες να παραδοθοΰν. Φορούσα τήν συνησμένη μου στολή του λοχαγού μέ ενα σήμα Αμερικάνικης σημαίας στον ωμο του χιτώνα μου.

Είχα καί μιά καραμπίνα κρεμασμένη στον ώμο μου ,.αί ό Χρίστος, ό Αντάρ­της που μέ ακολουθούσε, κουβαλούσε ενα τουφέκι. Μόλις εί'χαμε κάνει 25 γυάρδες δρόμο καί ακούσαμε πολλούς πυροβολισμούς και αμέσως μετά είδαμε μία ομάδα 200 περίπου ανδρών πού έτρεχαν στην κορυφή μιας οροσειράς 150 υάρδες μπροστά μας. Έκ πρώτης όψεως δεν καταλάβαμε αν ήταν Αντάρ­τες, άπό τά κουρελιασμένα, ροΰχα πού φορούσαν,ή όχι. Καθώς μας είδαν, μερικοί άρχισαν νά πυροβολούν καί δ Χρίστος μου φώναξε πώς ήταν τά Ελληνικά προδοτικά στρατεύματα.Άλλα τώρα πιά είχαμε βρεθεί πολύ στά ανοικτά γιά νά μπορέσουμε νά τό σκάσουμε καθώς ήρχοντο ολοταχώς κατά πάνω μας.
Ηταν πιά αργά. Ελπίζοντας νά εκτρέψουμε τή προσοχή τους άπό τό ραδιό μας καί αν ήταν δυνατόν νά τους πείσουμε νά παραδοθούν,τους φώναξα εγώ στά 'Ελληνικά λέγοντας τους πώς ήμουν Αμερικανός Αξιωματικός καί οτι ήθελα νά διαπραγματευτώ μαζί τους. ταμάτησαν τους πυροβολι­σμούς καί κάποιος φώναξε διατάζοντας μας νά προχωρήσουμε. Συνεχίσαμε νά προχωρούμε αργά προς αυτούς αλλά δ Χρίστος ήταν όλο ανησυχία. Οταν έφθασα 50 γυάρδες μακρυά τους άκουσα έναν πυροβολισμό καί συγχρό­νως αισθάνθηκα έναν φοβερό πόνο στό αριστερό πελυρό μου. Βρέθηκα στό έδαφος καί παρατήρησα προς τά αριστερά μου μιά άβαθη τρύπα καί αμέσως κυλίστηκα προς αυτήν.Τά πλαγια της τρύπας είχαν μόνο 8 ίντζες ϋψος άλ­λα δέν υπήρχε άλλο μέρος για νά καλιφθώ, καί πάλι καλά πού βρέθηκε καί αυτό. Τό Χρίστο δέν τόν έβλεπα πουθενά καί αργότερα έμαθα πώς τό έσκασε καί σώθηκε ασφαλώς.
Ξαπλιομένος ανάσκελα άνοιξα τό πουκάμισο μου καί ανακάλυψα μία μικρή τρύπα ακριβώς κάτω άπό τήν καρδιά, καί μιά άλλη λίγο μεγαλύτερη στό δεξί πλευρό κάτω άπό τό στήθος άπ' όπου είχε βγει η σφαίρα. Είχα πολύ λίγο αίμα στίς πληγές μου καί η πρώτη μου αντίδραση ήταν πώς δέν θά ήμουν βαρειά πληγωμένος μέ τέτοιες μικρές τρυπούλες. Άλλα αμέσως μετά άρχισα νά νοιώ'θω αδύνατος καί τό στόμα μου γέμισε αίματα. Μόλις είχα τελειώσει αυτή τή σύντομη επιθεώρηση των πληγών μου όταν 20 περίπου άπό τούς προδότες μέ πεικύκλωσαν κραυγάζοντας κατάρες, απειλές και φοβέρες.
Μερικοί άρχισαν νά μέ κτυπούν στό κεφάλι, άλλοι έσκιζαν βάναυσα τά ρούχα μου.
Μέ απογυμνώσουν κυριολεκτικά αφήνοντας μου μονάχα τό σορτ μου καί το δαχτυλίδι του γάμου μου.
Άπό την δεξιοτεχνία καί τήν γρηγοράδα μέ τήν οποία μέ λήστεψαν,ήταν φανερόδτι οι περισσότεροι άπ' αυτούς είχαν εμπειρία πολλών χρόνων στό νάληστεύουν καί νά βασανίζουν θύματα στους σκοτεινούς δρομίσκους.
Ό αξιωματικός που ήταν επικεφαλής ούρλιαζε συνεχώς πώς εγώ ήμουν·····Βούλγαρος!
Η επίσημη θέσις των προδοτικών στρατευμάτων "Τάγμα­τα Ασφαλείας".ήταν πώς αν καί οργανωμένοι άπό Γερμανούς, ήταν πατριώ­τες καί όχι συνεργάτες, μέ μόνη αποστολή νά πολεμούν τους Αντάρτες καί τους Βουλγάρους. Προσπάθησα νά τους εξηγήσω πώς ήμουν Αμερικανός αξιωματικός καί έδειξα τό σήμα, μου άλλα δέν μπόρεσα νά τόν πείσω.
Αυτό μέ εξαγρίωσε καί καθοϋς αισθανόμουνα αδυναμία φώναζα πώς "στηνοργή είμαι Αμερικανός". Μετά άπό λίγο άρχισε άν εχη τίς αμφιβολίεςτου καί αισθάνθηκα δτι φαντάστηκε πώς ίσως νa έκανε λάθος που μέ χτύ­πησαν.
Αποφάσισε νά μέ πάρη στην Χαλκίδα καί πρόσταξε στους άνδρες του νά φέρουν ενα μουλάρι.
Μερικοί άπό αυτούς έσπευσαν νά τό φέρουν αλλά ήξερα δτι δέν υπήρχαν ζώα καί προσπάθηααν νά μέ κάνουν νά σηκω­θώ καί νά περπατήσω.
"Ημουν δμως πολύ αδύνατος γιά νά σταθώ στά πόδια μου γι' αυτό μέ έσυραν γιά λίγο καί βλέποντας πώς δέν γίνεται τίποτα μέ άφησαν κάτω στά χόρτα καί έφυγαν.Υπέθεσα πώς ήταν τά προδοτικά στρατεύματα πού είχαν περικυκλωθεί στό Αλιβέρι καί είχαν περάσει τίς Αντάρτικες γραμμές."Εμεινα εκεί στά χόρτα μισή ώρα.
"Εκανε ζέστη μυίγες βούιζαν γύρω άπό τίς πληγές μου καί η κατάστασίς ήταν φοβερή καί συνεχώς χειροτέρευε.Τελικά κάτι γυναίκες πέρασαν άπό δίπλα μου καθώς πήγαιναν νάέπιθεωρήσουν τά σπίτια.Τους φώναξα μέ τήν αδύνα­τη φωνή μου καί μέ πλησίασαν νά μέ δοΰν.
'Η νεώτερη άπ' τίς δυό είπε; "Ας μήν ανακατευτούμε σ' αυτό".Άλλα η σύντροφος της διεφώνησε :" Είναι χριστιανός πρέπει νά τόν βοηθήσουμε".
Προσπάθησαν νά μέ σηκώ­σουν καί νά μέ μεταφέρουν προς ενα άπό τά σπίτια άλλα δέν μπορούσα ούτε νά κουνηθώ και τίς είπα νά στείλουν άνδρες για νά με πάρουν από έδώ.
Σέ δέκα λεπτά ήρθαν δύο άνδρες κουβαλώντας ενα κρεββάτι.Μέ πήραν καί με πήγαν σ’ ενα μικρό σπιτάκι. "Οταν μ’ έβαλαν κάτω καί μου έπλυναν τό πρόσωπο κόσμος μαζεύτηκε γύριο μου καί μερικοί με αναγνώ­ρισαν.
"Αρχισαν νά βλαστημοΰν ετσι^ Αυτοί οι πάληό.......σκότωσαν τον υπολοχαγό μας JOHN.;! Άκούγωντάς τους φυσικά δέν πήρα καθόλου θάρρος.
Τώρα είχα τρομερούς πόνους.Φοβερόί σπασμοί τράνταζαν τό σώμα μου. Προσπάθησα νά πάρω κάτι χάπια,αλλά δέν πήγαιναν κάτω. Μπορούσα νά εισ­πνέω, άλλά δχι καί να εκπνέω καί αυτό ήταν πολύ οδυνηρό. "Εμεινα 6 ώρες σ' αΰτό τό σπίτι.
Μετά από λίγο έφτασαν οί άσυρματισταί μου καί οι Αντάρτες.Χάρηκα πού έμαθα δτι κανείς τους δέν συνελήφθη καί γιά καλή μας τύχη,
'ίσιος λόγω του τραυματισμού μου,κανένα από τά εφόδια του ασυρμάτου μας δέν ανεκαλύφθη από τους προδότες.
Ή ομάς μου είχε πηδή­ξει από τά παράθυρα της πίσω μεριάς του σπιτιού καί τό είχε σκάσει. "Ενας χοντρός αργοκίνητος σύντροφος είχε σκοντάψει στό κατώφλι του παράθυρου καί έπεσε ξερός κάτω. Ήλθε δύα ώρες αργότερα.Είχε μείνει αναίσθητος στην αυλή καθ'δ'λο τό θόρυβο καί τήν φασαρία.
Οι Αντάρτες κατώρθ(λ)σαν νά φέρουν ενα γιατρό εξ, ώρες αργότερα. "Ηταν ένα σπουδαίο παιδί τόν όποιον γνώριζα καλά. Ευτυχώς του είχαν απομεί­νει κάτι σουλφαμίδες.ορρός αίματος καί αμυλοζάκχαρο πού του είχα δώσει δταν πρωτοέφτασα στην Εύβοια.
Μου έδωσε άπ'ολα αυτά καί μετά δύο ώρες μου έκαναν μία μορφίνΐ) πού μου χρειαζόταν πολύ.
Αυτού του γιατρού του Καρλατήρα,είχαν κάψει τό σπίτι γιατί έφιλοξένησε τους ATHENS καί GREEN καί μετά τήν απελευθέρωση εφυλακίσθη άπό τήν Έλληνική κυβέρνη­ση λόγω γης σχέσεως του μέ τό ΕΑΜ.
Κάποια ώρα κατά τό βραδάκι ένας ηλικιωμένος διακεκριμένος γιατρός έφθασε από τήν Χαλκίδα, "’Ο αρχηγός των προδοτών είχε προφανώς αποφασίσει νά τά μπαλώσει όσο μπορούσε περισσότερο καί έστειλε τόν καλλίτερο γιατρό της πόλεως.
Μπήκε στό δωμάτιο μέ κοίταξε γιά ενα λεπτό υστέρα κοίταξε τόν Άντάρτη γιατρό μου καί κούνησε τό κεφάλι του μέ έκφραση .
Κατόπιν έσκυψε καί μού κλεισε τά βλέ­φαρα. Αυτό τό είχα ξαναδεί νά τό κάνουν στό σινεμά, λίγο πριν πεθάνει κάποιος έτσι άρχισα νά αίσθάνωμαι πώς έφτασε ή ώρα μου.
Μετάκουνώντας τό κεφάλι του μέ σοβαρότητα έσκυψε καί μέ φίλησε στό μέτωπο καί χωρίς νά πή λέξη έφυγε.Τό λιγώτερο πού μπορώ νά πώ είναι δτι δέν μου ανύψωσε τό ηθικό.
Έν τω μεταξύ οι ασυρματιστές μου είχαν λάβει ενα μήνυμα. "Ετρεξαν αμέσως μέ τόν JOHN FATSEAS , έναν ‘Ελληνοαμερικανό Νεοϋρκέζο έναν άλλο γιατρό, μία νοσοκόμα καί κάθε είδους προμήθεια.Γιά δύο εβ­δομάδες ήμουνα πολύ άρρωστος γιά νά μέ μετακινήσουν άπό τό μικρό σπι­τάκι του Άφράτι.
Έν τω μεταξύ ό Φατσέας διεπραγματέύετο μέ τά προ­δοτικά στρατεύματα στην Χαλκίδα καί επέτυχε την παράδοση τους.
Πιθα­νώς σάν μέρος των όρων παραδόσεως, ο αρχηγός των προδοτών μου έστειλε πίσω δλα τά ροΰχα καί δτι άλλο μου είχαν αρπάζει δταν μέ είχαν κτύ­πησε ι. Ό Βασίλης, ένας από τους *Αντάρτες μου - Ευβοιώτης-, μέ έπεσκέφθη αργότερα ενώ ήμουν στό νοσοκομείο καί μέ βεβαίωσε πώς έπιασαν τόν τύπο πού μέ είχε πυροβολήσει καί τόν:'κανόνισαν".
Στην Χαλκίδα μετεφέρθην μέ Αγγλικό νοσοκομειακό καί την επομένη μέ πήγαν στην Αθήνα, όπου έμεινα ενα μήνα στον " Ευαγγελισμό".
Οι Γερμανοί είχαν απογυμνώσει αυτό τό νοσοκομείο και δέν υπήρχε ούτε ένα κομμάτι γάζα γιά νά αλλάξω τίς πληγές μου. "Εφυγα άπό τό νοσοκο­μείο μιά μέρα πρίν νά έκραγή, ο τραγικός εμφύλιος πόλεμος τόν Δεκέμ­βριο του 1944.
Μία εβδομάδα μετά, αιματηρές μάχες ξέσπασαν σε διάφορα σημεία της πόλεως.
Τρεϊς ημέρες μετά άπό τήν εναρξη του εμφύλιου πόλε­μου έφυγα αεροπορικώς γιά τήν Αμερική.
Σφαίρες πετούσαν σ' δλες τίς μεριές της πόλεως καί έχοντας φοβία των δπλων - μετά δσα μου συνέ­βησαν - έχαιρόμουν πού έφευγα ".

0 υπολοχαγός STIX εβρισκόταν στην Αθήνα καθ' δλη τή διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου καί της δύσκολης περιόδου πού ακολούθησε. Άργό­τερα έλαβε τό Χάλκινο "Αστρο του Πολέμου" για τά κατορθώματα του στην " Στυγία" Αποστόλη.

Ό Καλβοκορέσης γύρισε στις Ηνωμένες Πολιτείες καί του εδόθη αναρρωτική* άδεια και μία κολακευτική σύσ­ταση από τόν Αρχηγό της INTELLIGENCE, Στρατηγό DONOVAN. ‘Ο ανώτερος χειρουργός των OSS συνεβούλευσε τον Καλβοκορέση να πάη στην Αριζόνα να ξεκουραστεί αν ήθελε νά γίνει καλά., γιατί η υγεία του ήταν σε άσχημη κατάσταση.

Επειδή ήταν ακόμη ιδιώτης καί εμείς ε'ίμασταν ακόμη στον πόλεμο, ο Καλβοκορέσης συνεβουλευθη νά προσφερθεί εθελοντής στον στρατό μέ τήν βεβαίωση δ'τι οπωσδήποτε θά έκηρύσετο ανάπηρος - 4F- λόγω των πληγών του.
Τρεις μήνες αργό­τερα υφίστατο βασική εκπαίδευση ως πεζικάριος.
Παραδόξως ενώ ακόμη έκπαιδεύετο του άπενεμήθη το μετάλιο " Πορφυρή Καρδία" για τά ίδιωτικά του άνδραγαθήματα.

'Αργότερα πήγε στό OCS (Officer Candidate School ) καί μετεφέρθη στό σώμα Μετα­φορών.
‘Οταν τό 1946 αποχωρίστηκε τό στρατό είσεχωρησε στην θεατρι­κή επιχείρηση και άφού έχρημάτισε γιά κάμποσο στό RIVOLI THEATER του BROADWAY, τώρα διευθύνει τό JACKSON THEATER, στό JACKSON ΗEIGHTS, LONG ISLAND.

πηγή: http://patriotis-patriotes.blogspot.gr/2009/08/blog-post.html