Γράφει ο Δημήτρης Αποστόλου - « Ελύμνιος »
Αλήθεια, τι σημαίνει να βρεις σε ανθρακοφόρα στρώματα, το απολίθωμα αγνώστου ψαριού ( αυτό βέβαια δε σπανίζει )...αλλά με ορειχάλκινο αγκίστρι στο στόμα;.. Κι΄αυτό είναι που προβληματίζει, αφού μεταφερόμαστε σε προκατακλυσμιαία εποχή... Αλήθεια από πόσα χρόνια - πρίν από ΄μας τους σημερινούς - εκατοικείτο ετούτος ο τόπος;...
Το προσπερνάμε μ’ ένα fast forward στην ιλιγγιώδη διαδρομή των καιρών και των χρόνων... Εκεί, από τα χρόνια της ρωμαϊκής κατάκτησης ( 2ος π.Χ. αι.) και μετά, μέσα στα χρόνια της πρωτοχριστιανικής περιόδου ( 3ου - 4ου μ.Χ. αι. - και χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου ), υπήρχε ένα της εποχής χωριό - Δήμος μικρός - της στην περιοχή ακμάζουσας ακόμα Ιστιαίας. Και το όνομα αυτής...Ακαϊδες. Ο τόπος όμορφος, εύφορος, δροσερός λειβαδότοπος...εξ΄ου κι΄η ως τα σήμερα τοπωνυμία του - « Λειβάδια ». Και τα υγρά λειβάδια πλάϊ σε ποταμίσκους και μισγάγγειες νεροσυρμές – όχι...δεν πιάνουν εύκολα φωτιά, δεν καίγονται. Είναι... Ά-καα!.. Νάτες λοιπόν οι Ακαϊδες!.. ( και « Κάϊδες » ως τα σήμερα στην τοπική Λιμνιώτικη διάλεκτο... Ξανά κραυγάζω - προσοχή στα τοπωνύμιά μας...κρύβουνε ιστορία!..). Ο Νικοκράτης ποθητός και η φαμίλια του που ήταν από ΄κει, σήμερα φιγουράρουν επιτύμβια και εκθεματικά ( « μουσειακά » ) στη Λίμνη, κοιτώντας μας απ' τα ρωμαϊκά του Πρόβου χρόνια... Ωστόσο, λείψανα παλαιά κι΄ενδείξεις που συμβάλουνε στην έρευνα των ειδικών, εδώ δεν αφορούν’ εμάς - αλλ΄ακριβώς τους πλέον ειδικούς κι΄αρμόδιους.
Χρόνοι μεσοβυζαντινοί - 11ος αι. - κι΄ο Όσιος Χριστόδουλος ο Λατρηνός, αγαρηνοκυνηγημένος από πειρατές κι΄επιδρομές στην Πάτμο, μεταφέρει διασωστικά Πατμίους, Κώες μοναχούς ( και με τις οικογένειές τους, λαϊκούς ) και ως εποικιστής οικίζει το ερημωμένο απ΄τον 9ο αι. παράλιο βυζαντινό Ελύμνιο. Ο ίδιος ασκητεύει πέρα στην αγιασμένη του Σπηλίτσα των « Ταμπακαριών », για τους ιερωμένους μοναχούς προετοιμάζει προσκυνηματική Μονή ( ίσως στη « Ζωοδόχο μας Πηγή », ή στην περιοχή των « Καναλίων » ), όμως τους λαϊκούς με τις φαμίλιες τους και με τη συγκατάβαση των Καστρινών Ελύμνιων, τους μεταφέρει στη θέση των ερημωμένων Ακαϊδων ( « Λειβαδιών » ), όπου οι μέτοικοι εγκαθιστούν το νέο « Νη-Χωριό » τους. Μια προσεκτική ματιά στην περιοχή της βόρειας Πάτμου ( τοπωνυμική, ναωνυμική ), στους συναξαριστές του Οσίου Χριστοδούλου, αλλά και σε λαογραφικές παραδόσεις ( εκεί κι΄εδώ ), συνηγορεί στη σχέση των μετοίκων με τον μητροπολιτικό τους τόπο.
Στα τέλη του 18ου αι. εξ΄αιτίας σύλησης από Λιμνιώτες ναυτικούς ενός εγκαταλειμένου άρμενου ( « καραβοφάναρου » ή καραβιού « φαντάσματος » ) στα Αιγαιϊτικα νερά, μεταφέρθηκε στο Ελύμνιο το μικρόβιο της χολέρας - καθώς το συλημένο πλοίο ήτανε μολυσμένο απ΄το θανατερό μικρόβιο. Η φοβερή αρρώστια άρχισε ν΄απλώνεται στη Λίμνη και το σήμαντρο του θανάτου δεν βαρέθηκε ακατάπαυστα να χτυπά!.. Τότε πάρθηκε απόφαση να στείλουν τους χολερικούς ( ως λύση « καραντίνας » ) στη θέση Νη-Χωριό. Όσοι απ΄αυτούς μετά παρέλευση χρόνου και ίασή τους διασώθηκαν - κι΄αφού παρήλθε το κακό θανατικό ( αντάμα με το μόλυσμα ) - επέστρεψαν πια υγιείς στα σπίτια τους, ξαναγυρίζοντας στη Λίμνη. Τότε έγινε κι΄η λιτάνευση των Εικόνων και των Αγίων Λειψάνων ( Ε΄Κυριακή των Νηστειών - « Ημέρα Σωτηρίας » ), εθιμική παράδοση, που τελείται ευλαβώς μέχρι και σήμερα...( Κι΄αυτή είναι μια εκδοχή, αφού η ισχυρότερη στηρίζει την επιστροφή των διασπαρέντων Ελυμνίων από τις Σποράδες και τα Αργοσαρωνικά νησιά, κατά τη μόλις μεταλυτρωτική περίοδο. Ίσως όμως - μαζί και μ΄ άλλες εκδοχές - να λειτουργεί και λιτανεύει αποτρεπτικά κάθε κακό απ΄τον τόπο μας, αποκαθαρτικά και σωτήρια ).
Μετά την επιστροφή στα πατρώα εδάφη οι Λιμνιώτες επανακάμψαντες, αρχίσαν ξεκινώντας απ΄απ΄την περιοχή της Αγίας Τριάδος να επανοικοδομούν την πόλη τους, πρώτα μεριμνώντας για τον κεντρικό Καθεδρικό τους Ναό της « Παναγίας Λιμνιάς » και στη συνέχεια ανακατασκευάζοντας τα κατεστραμμένα, ή ερειπωμένα, ή ερημωμένα του περίγυρου εξωκλήσια. Βασικά τα παλαιότερα, μέχρι και του τέλους του 19ου αι. - γιατί μετά θα αναγερθούν κι΄άλλα νεώτερα του 20ου αι. εκκλησίδια ).
Εκεί προς το τέλος του 19ου αι. και τη μόλις χαραυγή του 20ου, στην περιοχή του Νη-Χωριού ( Ακαϊδων ) θα ανοικοδομηθεί από ευλαβείς χριστιανούς εκ βάθρων και επί παλαιών ερειπίων ο Ιερός Ναός της « Αποδόσεως Κοιμήσεως της Θεοτόκου » ( « Εννιάμερα της Παναγίας » ) και ακολούθως ο Ιερός Ναός των « Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης » από τους αδελφούς Σπυρίδωνα και Αριστείδη Χ. Χατζή. ( Ο Σπυρίδων Χατζής είχε διατελέσει Δήμαρχος Αιγαίων κατ΄εκείνη την περίοδο ). Σαφώς και ο ναός ετούτος ανοικοδομηθείς επί παλαιών ερειπίων, με χαρακτηριστικό όμως ναοδομικό στοιχείο την έλλειψη της κλασικής κόγχης του Ιερού στην ανατολική του πλευρά, καθώς αντικαθίσταται από ημικυκλική-τοξοειδή σύγκλιση των δύο μακρόστενων τοίχων του ( βλέπε φωτό. ). Σήμερα ο Ιερός Ναός αποτελεί - ανακαινισθείς, συντηρηθείς και εξωραϊσθείς υπό των εκκλησιαστικών παραγόντων της Λίμνης και του ακαμάτου - εναργούς Πρωτοπρεσβυτέρου πατρός Κων/νου Λιάσκου, ένα θρησκευτικό Μνημείο, Ιερό Σέβασμα και αγλάϊσμα, προς ευλάβεια των προσερχομένων προσκυνητών και πασών των πιστών χριστιανών.
Δ.Α. - « Ελύμνιος ».
Πηγές : Ν. Μπελλάρα - « Το Ελύμνιον », Κ. Γουναρόπουλου « Ιστορία της Νήσου Ευβοίας », Σ. Κατάκη « Άκρα εστίν Ευβοίας το Αρτεμίσιον », Μουσείο Λίμνης ( Αρχαιολογική Συλλογή ), Πλοιάρχου Ιωάννη Βρυσιώτη « Ο ‘Αγιος Χριστόδουλος και η καταγωγή των Λιμνιωτών », Μητροπολίτου Ρόδου Ιωάννη « ,Οσιος Χριστόδουλος ο εν Πάτμω », Πλοιάρχου Παναγιώτη Μπενετή « Το θανατκό », Δ. Αποστόλου - Γ. Φαφούτη « Εκκλησίες & Εξωκλήσια της Λίμνης & της Περιοχής της », Εγκυκλοπαιδικά λεξικά κ.α.
( Η φωτό είναι της Ανθής Αποστόλου ).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Tα σχόλια οσο το δυνατόν φιλτράρονται ως προς το ύφος και το ήθος τους.
Kάθε υβριστικό ,προσβλητικό ή άσχετο με το θέμα της ανάρτησης σχόλιο θα διαγράφεται .
Εγκρίνονται μόνο τα μηνύματα στα οποία εκφράζονται υγιείς απόψεις.
Ο κάθε σχολιαστής υπογράφει ηλεκτρονικά το σχόλιο του και είναι υπεύθυνος έναντι των νόμων.
Το ΜΑΝΤΟΥΔΙ NEWS δεν ενστερνίζεται και δεν φέρει καμία ευθύνη για όσα γράφουν οι αναγνώστες στα σχόλια τους.