ΛΙΜΝΗ : ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΟΤΟΜΩΝ Κ. ΓΑΜΒΕΤΑΣ - Κ. ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗΣ (ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΜΝΗΜΗΣ )

 

Γράφει ο Δημήτρης Αποστόλου - « Ελύμνιος »


Ήταν επιτακτική - ιστορική και πολιτιστική ανάγκη - η αποκατάσταση των τιμητικών προτομών στην Κεντρική Πλατεία Ηρώων της Λίμνης, δυο εκ των μεγαλυτέρων αγωνιστών της Εθνικής μας Αντίστασης και ομοίως « Άξιων Τέκνων του Ελυμνίου »... των Κώστα Γαμβέτα και Κώστα Καραγιώργη. Οι Προτομές είχαν αναγερθεί το 1998 επί δημαρχίας του μακαρίτου Γρηγόρη Μαναρίτσα με τις πρωτοβουλίες της ΠΕΑΕΑ, της Ένωσης Λιμνίων Ευβοίας, της συμμετοχής του τότε Δήμου Λίμνης και Επιτροπής Ανεγέρσεως των Προτομών. Λεπτομερέστερη αναφορά στο μέγεθος των δύο μεγάλων αγωνιστών - και εξ΄ίσου λαμπρών προσωπικοτήτων - είχα δημοσιεύσει στην προσωπική ιστοσελίδα μου elymnios ( 21/12/΄23, Κ. Γαμβέτας ) και ( 8/1/΄24 Κ. Καραγιώργης ). Σήμερα, με την αποκατάσταση στη θέση τους των Προτομών ( και μάλιστα Ημέρες Εορταστικές της Εθνικής μας Επετείου ), επικροτώντας τη Δημοτική ευάρεστη ενέργεια και όσους με τον τρόπο τους συνέβαλαν σ΄αυτή, επανέρχομαι με ένα σκιαγραφικό και μόνον αφιέρωμα, όχι τόσο της μεγάλης - όσο γνωστής ή άγνωστης - αντιστασιακής αμφότερων δράσης, αλλά της ισχυρής και καταξιωμένης Προσωπικότητάς τους στο πολιτικό και πολιτιστικό στερέωμα της Χώρας μας, μα και του Εξωτερικού...

ΚΩΣΤΑΣ ΓΑΜΒΕΤΑΣ - « Ο Ήρως των Ηρώων »

Ο « Ψηλός » της Εθνικής μας Αντίστασης. Ανάστημα επιβλητικό. Ύφος ήρεμο, χαμογελαστό. Βλέμμα αποφασιστικό. Μορφωμένος, ευγενικός, λιγόλογος, άνθρωπος της καρδιάς. Πρώτα άκουγε κι΄ύστερα αποφαινόταν Σωκρατικά, κερδίζοντας την εκτίμηση όσων τον πλησιάζαν. Μα πιότερο όλων...άριστος των οργανωτών - πρώτιστος πέρα ως πέρα!.. Στα χρόνια της θητείας του στέλνεται για σωφρονισμό στο φοβερό Στρατόπεδο του Καλπακίου - « Τάφου των ζωντανών ». ( Από ΄κει είχαν περάσει ο Άρης ο Βελουχιώτης, ο συμπατριώτης του Καραγιώργης κ.α. μετέπειτα γνωστοί αγωνιστές ). Εκεί θα καταδικασθεί απ΄ τη Στρατοπεδική Διοίκηση - μ΄άλλους συστρατευόμενους εφτά - σ΄ισόβια δεσμά και θάνατο... γιατί δεν κατορθώσαν λέει...να « ανανήψουνε σε Έλληνες καλούς » απ΄τους κρατούντες τότε - τάχα - το « Ελληνόμετρο » της εθνικοφροσύνης!.. Και να με ποιές υπογραφές προσωπικότητων, μαζί με τους εφτά συντρόφους του, κερδίζει ο Γαμβέτας χάρη : Καζαντζάκης, Παλαμάς, Βάρναλης, Ξενόπουλος, Γαλάτεια, Γληνός...υπογράφουν γι΄αυτούς και γι΄αυτόν... Από τις διεθνείς - παγκόσμιας εμβέλειας Προσωπικότητες - μ΄επιστολή στον Βενιζέλο... συνυπογράφει και προτρέπει προς τη χάρη, ο Αλβέρτος Αϊνστάϊν!..

Κώστας Γαμβέτας : Θα πρωτοργανώσει με επιτυχία την Εθνική Αντίσταση στον κορμό της Ελλάδας, τη Θεσσαλία. Θα τον αντικαταστήσει ο συμπατριώτης του Κώστας Καραγιώργης, γιατί στον ίδιο ανατίθεται μια - όμοια δύσκολη αποστολή - να οργανώσει τον Αγώνα στο Μωριά...κι΄εκεί αρχίζει να τα καταφέρνει πάλι...μέχρι την προδοσία... Θα τον συλλάβουν σαν... « Χαφατέα!.. », αλλά ποιός τον πιστεύει;.. Οι μελανοχίτωνες που τον βασανίζουν απάνθρωπα με τα μουγκρίσματα οχτώ μοτοσυκλετών... ή οι ιθύνοντες της Κεντρικής Ασφαλείας των Αθηνών που τον ήθελαν « πάσει θυσία » νεκρό!.. Το πρωΐ της 28ης Φλεβάρη - εκεί στα « Ψηλαλώνια » της Πάτρας - εκτελείται μετά των συντρόφων του ο Κώστας Γαμβέτας... με τον Εθνικό Ύμνο στα χείλη...και με τη λαϊκή Μούσα άδουσα το δικό της ελεγειακό άσμα... « ένα παλικάρι 20 χρονών ( ήταν 35 )...άρματα του δώσαν για τον πόλεμο!.. ». Οι Οστρογότθοι εκτελεστές - όχι δεν το πιστεύουν πως έχουν εξοντώσει τον Κώστα Γαμβέτα - γι΄αυτό στέλνουν σ΄αεροπορική νυχτερινή αποστολή ανώτατό τους αξιωματικό να το διαπιστώσει, ξανα- ανοίγοντας το λάκκο των εκτελεσθέντων και ξαναρίχνοντας στο Γαμβέτα τη χαριστική βολή!.. Ο « άνθρωπος με το γαρύφαλλο », ο Νίκος Μπελογιάννης θα τον ακολουθήσει. Και στο πόστο του...και στο θάνατο!.. Όπως τον ακολούθησαν μεταθανάτια κι΄οι στίχοι της συμπατριώτισσάς του Μαρίας Αγγελάκη...

« Έσβησε ο κόσμος που είχες φιάξει / η ιδέα σου γίνεται μια πράξη / και στο χώμα, το νέο σου αίμα ζει ακόμα!..».

ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗΣ - Ο « Κοσμοπολίτης »

« Με αρχηγούς Σαμαρινιώτη, Καραγιώργη και Σαράφη που ειν΄οι μάνες του λαϊκού στρατού...»...

...εξιστορούσε σε μια του διασκευή το ανταρτικό τραγούδι τα κατορθώματα των ηρώων του πρωταγωνιστών...και σε τούτο το δημοσίευμα ( όπως προείπα πιο πριν στο Γαμβέτα ) θα περιοριστώ σκιαγραφικά στο πολιτικό, πνευματικό κ.α. προφίλ του ανδρός, αυτό που ουσιαστικά σμίλεψε και χαρακτήρισε την ευρύτερη προσωπικότητά του...

Κώστας Καραγιώργης : Ανφάς και προφίλ Χουλιγουντιανού σταρ ( Ροκ Χάτσον ή Γκρέγκορυ Πεκ )...εμφάνιση άψογη, στυλιζαρισμένη - κουστούμι, γραβάτα, ύφος για το ωραίο φύλλο τραβηχτικό... συμπεριφορά γοητευτική. Η κορυφαία σκιτσογραφία της εποχής του ( του Πρωτοπάτση ) τον διαιώνισε έντονα... κι΄έτσι ως μινιατούρα φιγουράρισε έως τον Τύπο της μακρινής Αμερικής!..

Κώστας Καραγιώργης, ο γιατρός, ο διανοούμενος, ο πολιτικός, ο καθοδηγητής και ο ρήτορας - ο « Δημοσθένης της Αντίστασης », ο φιλομαθής και γλωσσομαθής, ο λογοτέχνης με Καβαφικό motto στο Δευτεριάτικο φιλολογικό « Ρίζο », ο « Κοσμοπολίτης » μ΄αέρα Ευρωπαϊκό, ο διπλωμάτης και ΕΑΜικός Πρεσβευτής στην Αμερική, αργότερα ο ανώτατος του ΔΣΕ Στρατιωτικός, μα προ παντός των δημοσιογράφων ο άριστος και των οργανωτών ο πιο απαράμιλλος!.. Σίγουρα, εάν οι Έλληνες νέοι γνωρίζαν την Αντιστασιακή Ιστορία...ίσως στο στηθαίο μπλουζάκι τους αντί την πασίγνωστη στάμπα του επαναστάτη γιατρού και πολιτικού Τσε-Γεβάρα...να φέραν τη στάμπα του Καραγιώργη, που ούτως ή άλλως προηγήθηκε στην Ελλάδα του μακρινού Κουβανού εκείνου Επαναστάτη...

Κώστας Καραγιώργης...και η Διεύθυνσή του απ΄το ΄44 μέχρι το ΄47 στο « Ριζοσπάστη » αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία της δημοσιογραφίας. Ο Πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου ενημερωνόταν κάθε πρωί στο γραφείο του από το πρωτοσέλιδο δημοσίευμα του Καραγιώργη. Κι΄ο εκδότης της « Καθημερινής » Γ. Βλάχος ονειρευόταν έναν Καραγιώργη στην εφημερίδα του!.. Η Διδώ Σωτηρίου και κορυφαίοι δημοσιογράφοι της εποχής - Καβαφάκης, Καραντώνης, Βιδάλης, Δογάνης, κι΄ο Κάτρης κι΄ο Πασαλάρης κι΄ο Γλέζος...περάσανε όλοι από τα χέρια του. Και στο φιλολογικό « Ρίζο » της Δευτέρας, μάζευε όλη την τοτινή διανόηση!.. Σικελιανός, Βάρναλης, Ρώτας, Βεάκης κι΄εκκολαπτόμενοι άλλοι στο « Ρίζο » πολλοί, θητεύσαν πλάϊ στον Καραγιώργη!..

Στην ίδρυση του Ο.Η.Ε. το καλοκαίρι του ΄45 στον Σαν Φρανσίσκο της Αμερικής, ο Καραγιώργης εκπροσώπησε τον ΕΑΜικό Τύπο με τα Κυβερνητικά μέλη της Ελληνικής Αντιπροσωπείας. Στην ιδρυτική Συνδιάσκεψη των πρώτων Ηνωμένων Εθνών, έπαιξε μεσολαβητικό διπλωματικό ρόλο στην αποδοχή και από την Χώρα μας της αρχής της αρνησικυρίας - του γνωστού σήμερα VETO - και τα κατάφερε... Στο τρίμηνο εκείνο ταξίδι του της Αμερικής θεωρήθηκε ως ο Πρεσβευτής της ελεύθερης μεταπολεμικής - δημοκρατικής Ελλάδας - στο Νέο Κόσμο... Δεκάδες - πάμπολλες ομιλίες...σε λαό, στάδια, ιδρύματα, πανεπιστήμια - ακόμη και σε εκκλησίες... πληθώρα συνεντεύξεων στα μεγαλύτερα ραδιοφωνικά και έντυπα μέσα, εκατομμυρίων ακροατών και αναγνωστών...κορυφαίοι δημοσιογράφοι τον πολιόρκησαν...διαπρεπείς επιστήμονες, συγγραφείς και ακαδημαϊκοί τον προλόγησαν...καλλιτέχνες και αθλητές, βετεράνοι πολεμιστές - ακόμη κι΄αρχιερατικοί - συνδιαλεχθήκαν μαζί του...κι΄η Εύα Πάλμερ - Σικελιανού ( η άλλοτε πρωθιέρεια των « Δελφικών » γιορτών ) τον καλωσόρισε και τον αποχαιρέτισε θερμά με ξέχωρη τιμή και λαμπροσύνη... Ήταν που ο διεθνής Τύπος τον παρουσίαζε σκιτσογραφικά αναμέσω των νέων μεγάλων ελπιδοφόρων μορφών της απελεύθερης πλέον Ευρώπης!.. Ήτανε όμως κι΄η εποχή που στην Αμερική ο Μακαρθισμός ξεκινούσε την « ερυθρά τρομοκρατία »...που στην Ελλάδα εγκάθετοι κλακαδόροι βαφτίζανε την τρομοκρατία « λευκή »... και το κομμένο κεφάλι του Άρη κρεμότανε απ΄τ΄αυτιά στον Τρικαλινό φανοστάτη!.. Τα χρόνια του εμφυλίου δεν είναι εδώ του παρόντος. Ισόποσα χρόνια - σχεδόν με της Κατοχής... Κι΄ήτανε χρόνια « αδερφοφάγα », όπως τα βάφτισε ο Καζαντζάκης, που τα δημιουργήσαν - ας όψονται!.. - συμφερτικοί ξένοι παράγοντες, εκμεταλλευόμενοι τη δολερή διχόνοια - αυτή τη διαχρονική μας εθνική παθογένεια!.. Σ΄αυτό το θολό τοπίο, δυστυχώς... έπεσε - « εξιλεωτικά » θαρρείς - το πνεύμα και το σώμα του Λιμνιώτη Κώστα Καραγιώργη - ( και δυστυχώς ξανά ) - από δικούς του ομοειδεάτες το 1954 ή το ΄55... βασανιζόμενος φρικτά για « προδοσία!.. » και έγκλειστος στις φοβερές τις φυλακές « Σεκιουριτάτε » των « σύντροφων » Ρουμάνων... Το 1958 η απόφαση της 9ης Ολομέλειας του ΚΚΕ θα αποκαταστήσει τον αδικοχαμένο Ήρωα...χαρακτηρίζοντας την κατηγορία εναντίον του, ως... « αστήριχτη και συκοφαντική, προϊόν ενός ανώμαλου ( σημ. Ζαχαριαδικού τότε ) εσωκομματικού καθεστώτος » - ( κι΄ ανέφερα πιο πριν την εθνική μας παθογένεια )...

Αγαπητοί αναγνώστες... Εξέθεσα σήμερα, με την αποκατάσταση των δύο προτομών, δύο σκιαγραφίες : Του Κώστα Γαμβέτα και του Κώστα Καραγιώργη... Τον πρώτο επευφήμησα για το δυναμικό - ηρωϊκό του σθένος - και για τον θυσιαστικό του θάνατο... Τον άλλο επί πλέον επευφήμησα για την πολυσχιδή - παγκόσμιας εμβέλειας - προσωπικότητά του και το « ακούσιον » το πάθος του.

Επιτύμβιο...

Πιο εύστοχο τούτων των δύο Προτομών δε βρίσκω, παρά να δανειστώ απόσπασμα απ΄την « Παραγραφή των Εποχών » του μακαρίτη Αγιαννιώτη δάσκαλου - του Γιώργου Παπαστάμου...

« Κανείς δεν μας είδε, γι΄αυτό δεν μας ξέρει κανείς και μας λησμόνησαν όλοι. Μας ξέζεψε απ΄ τ΄άρμα της τραγωδίας της η σκληρή αδυσώπητη κι΄απάνθρωπη μνήμη. Μας ξέγραψε ακόμα κι΄η ιστορία!..».

Σήμερα, η ιδιαίτερη πατρίδα τους Λίμνη...σεμνύνεται και για τους δυό!..

Δ.Α. - « Ελύμνιος »